عطاءالله بهمنش در قاب خاطره ها

* عطاءالله بهمنش در قاب خاطره ها* 

 ابراهیم جعفری

 دهکده جهانی

@dehkade_jahan

 با شروع فصل بیست و سوم لیگ برتر فوتبال ایران، ناخودآگاه یاد و خاطره اولین گزارشگر مسابقات ورزشی ایران زنده یاد *عطاءالله بهمنش‌* در اذهان افراد کهن سال و میان سال نقش می بندد. از این رو بر آن شدم تا *در قاب خاطره ها* او را جستجو کنم و به معرفی و عملکردش در سال های دور بپردازم.

 بهمنش که ۹۴ سال در این دنیا زیست، بخش قابل توجهی از عمر خود را با پژوهش، گزارش و نگارش درباره ورزش گذراند. اگرچه خودش ورزشکار بود و قهرمانی دوی ۱۵۰۰ متر تهران از افتخارات اوست، اما هم گزارش رادیویی انجام می‌داد و هم قلم می‌زد.

او در پنج دوره بازی های المپیک در سال های ۱۹۶۰، ۱۹۶۴، ۱۹۶۸، ۱۹۷۲ و ۱۹۷۶ میلادی حضور داشت. علاوه بر آن سه دوره هم به جام جهانی فوتبال رفت و همه بازی ها را گزارش کرد.

 با این که چند دوره، قهرمان دوومیدانی تهران در رشته‌های نیمه‌استقامت شده بود و دفاع راست تیم فوتبال بانک ملی هم بود و در رشته‌های تنیس و کوهنوردی نیز سابقه داشت؛ اما بیشترین فعالیتش در زمینه کشتی بود تا جایی که پنج سال هم دبیری و نایب رئیسی فدراسیون کشتی ایران را بر عهده داشت.

 *نخستین گزارشگری زنده ورزشی در ایران از رادیو در سال ۱۳۳۷ برای رقابت دو و میدانی میان تیم ملی ایران و عراق با صدای او پخش شد.* 

 بهمنش زیباترین خاطره ورزشی‌اش را درخشش تیم ملی کره شمالی در جام جهانی فوتبال ۱۹۶۶ و بازی این تیم در مقابل تیم ملی پرتغال ذکر می‌کرد.

در زمستان سال ۱۳۸۷، انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران تصمیم گرفت از ۱۵ پیشکسوت و چهره‌های کهنه‌کار روزنامه‌نگاری ایران تجلیل کند. با رایزنی‌ها و نظرخواهی از چهره‌های مطبوعاتی، پس از تعیین شاخص‌های مورد قبول طیف‌های مختلف از میان ۱۰۰ چهره، سرانجام به ۱۵ نفر مورد نظر رسید که زنده‌یاد بهمنش یکی از آنان بود؛ اما به دلیل بیماری نتوانست در مراسم حاضر شود. 

 * عطاءالله بهمنش یک روزنامه‌نگار واقعی و حاضر در میدان وقوع خبر و اهل تحقیق بود. او عرصه‌های مختلف رسانه از دیداری و شنیداری تا نوشتاری را آزمود. افسوس که کهولت سن او اجازه نداد در ۱۵ سال آخر عمر  در فضای گزارشگری بدرخشد.* 

 آن چهره دوست داشتنی در مصاحبه ای گفته است: *« هیچ وقت فکر نمی کردم روزی به خانواده بزرگ مطبوعات وارد شوم. مطبوعات قابل احترام است و در هر سطحی  باشد، برای روشن شدن جامعه لازم است. مملکت بدون مطبوعات نمی شود.»* 

بهمنش در پاسخ به این سوال که چطور به رادیو رفتید؟ می گوید: « من یک ضبط صوت ایتالیایی به قیمت ۲۵۰۰ تومان به صورت قسطی خریدم که هنوز هم آن را دارم. یک روز که کسی در خانه نبود، در دوران رقابت کشتی بین امامعلی حبیبی و جهانبخت ‌توفیق، گزارش این کشتی را نوشتم تا به مطبوعات بدهم؛ اما گفتم ببینم با این ضبط صوت چطور می شود کار کرد. این را گزارش کردم و بعد گوش دادم. دیدم بد نیست؛ فقط یک عیب دارد و آن هم این که سر و صدای محیط را ندارد. به کسی حرفی نزدم. یک روز ضبط صوت را برداشتم و به ورزشگاه رفتم و گوشه ای از یک بازی را ضبط کردم. دستگاه میکس نداشتم، هردوی این ها را گوش دادم و مقایسه کردم. بعد سر کلاس بردم. دبیرمان آقای معینیان بود. بعضی از دوستانم به من خندیدند و گفتند که این کیسه مارگیری چیست که با خودت آورده ای؟ اما من گوش ندادم و گزارشم را پخش کردم. دبیر گوش داد و گفت بعد از کلاس بیا دفتر»

 *در دفتر به من گفت: « هر کس به تو حرفی زد،  گوش نکن. همان کاری را که خودت تشخیص داده ای، انجام بده!»* 

بعد همان دبیر باعث شد مرا برای اولین‌بار دعوت کردند که بازی فوتبال بین ایران و هندوستان را به طور زنده گزارش کنم. من رفتم کنار چمن نشستم و گزارش کردم. وقتی به رادیو برگشتم، از در که رسیدم، هر کس را که دیدم، گفت عالی بود، چقدر خوب بود! اما من از این کار احساس غرور نکردم.

 شادروان بهمنش در ادامه می افزاید: *«به نظر من گزارشگر رادیو و تلویزیون باید نویسنده چیره دست مطبوعات باشد. اگر ادبیات مملکت اش و قضاوت مردم را دور بریزد و به آن اهمیت ندهد و از کنار مسائل فنی بدون توجه بگذرد، هیچ نمی ارزد.* 

 *در کشورهای پیشرفته نیز گزارشگرانی که در بخش تلویزیون پیشگام بوده اند، از مطبوعات و ورزشگاه ها آمده اند و برخی از آنان که استعداد داشتند، شکوفا شده اند؛ بنابراین برای مطبوعاتی ها این افتخار بس که بهترین گزارشگران ورزشی جهان شده آند»* 

در ادامه این نکته را خاطرنشان می سازد که: *«گزارشگر باید بی طرف باشد؛ زیرا میکروفون مال مردم وحق مردم است و ما مجاز نیستیم عقیده خودمان را به آنان تحمیل کنیم»* 

 اگرچه *حبیب الله روشن زاده* و *شادروان مانوک خدابخشیان* ( در تلویزیون ) نیز گزارشگران اولیه فوتبال بودند؛ *اما گزارش های زنده یاد بهمنش که با رادیو پیوند خورده است،  نوستالژیک و خاطره انگیز است.* 

                     *یادش گرامی باد*