گزارشی با چاشنی " ارتباطات سلامت "

 روز دوشنبه ۲۹ دی ماه ۱۳۹۹ به دعوت یکی از دانشجویان که در وزارت بهداشت و درمان شاغل است، با حضور در محل کار ایشان، در جریان فعالیت های روابط عمومی آن وزارتخانه؛ به ویژه تلاش های مرتبط با آگاه سازی مردم در زمینه مقابله با کووید ۱۹ قرار گرفتم که از حُسن اتفاق، سخنگوی محترم آن نهاد خانم دکتر سیما سادات لاری گزارشی را از آخرین وضعیت بیماران کرونایی و تعداد درگذشتگان و ... که به صورت زنده از سیمای جمهوری اسلامی ایران انتشار یافت، ارائه دادند و نکته مهمی را خاطرنشان ساختند که در پایان به آن اشاره خواهم کرد.

 مشاهده فعالیت و تکاپوی بخش های ارتباطی و فرهنگی آن مجموعه در جهت صیانت از سلامتی هم وطنان، اینجانب را بر آن داشت تا مقوله حائز اهمیتی را به نام " ارتباطات سلامت "  با استفاده از مقاله استاد ارجمند دکتر هادی خانیکی با عنوان " ارتباطات سلامت؛ دورنمای آن در توسعه "  به اختصار توضیح دهم.

 در دهه‌های اخیر تحولات عمیقی در حوزه‌های مختلف توسعه رخ داده که شرایط زندگی فردی و اجتماعی افراد را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. در این فرآیند سطح انتظار انسان از کیفیت و امکانات زیستی و محیطی خود به نحو قابل توجهی افزایش یافته و به دنبال آن تغییرات عمده‌ای در نحوه نگرش و باور افراد نسبت به مؤلفه‌هایی چون امید به زندگی، رفاه، امنیت، سلامت، نشاط روحی و غیره ایجاد شده است.

 امروزه کار‌شناسان و صاحب‌نظران علوم بهداشتی معتقدند که رابطه مستقیمی بین
 #کیفیتزندگی و #وضعیتسلامت وجود دارد که به عنوان یک اصل حیاتی در دوران مختلف حیات بشری از گذشته تا حال، پا برجا بوده است.

  مجامع بین‌المللی به ویژه سازمان جهانی بهداشت ( WHO ) و کارشناسان حوزه علوم بهداشتی طی پژوهش‌ها و کنفرانس‌های متعدد با همکاری سازمان‌ها، مراکز علمی و نظریه‌پردازان و پژوهشگران در حوزه علوم اجتماعی، ارتقای سطح بهداشت و در نتیجه افزایش کیفیت زندگی افراد و جوامع را در سطح گروه‌ها، طبقات و نقاط جغرافیایی مختلف، هدف اصلی تلاش‌های جدید علمی و عملی خود به شمار آورده و پیشبرد این امر را نیازمند همکاری و حمایت بخش‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی سیاسی، اقتصادی در فرآیند توسعه همه‌جانبه ارزیابی کرده‌اند.

 بر اساس پژوهش های به عمل آمده، ‌راهبرد پیشنهادی برای رسیدن به این هدف جایگزین ساختن #پیشگیری به جای #درمان و در ‌‌نهایت انتخاب یک رویکرد " #جامعه‌_محور " است که در آن به لزوم آموزش مطلوب تک‌تک افراد کشور در زمینه سلامت و ارتقای سطح آگاهی بهداشتی تأکید شده است.

 بدین ترتیب توان آمادگی، مقابله و حل معضلات بهداشتی در هنگام مواجه با شرایط بحرانی و خطرزا، به عنوان توانایی ویژه ای تعریف‌شده که بر عهده افراد یا مسئولان خاصی نبوده و نیازمند مشارکت و همکاری داوطلبانه کلیه شهروندان خواهد بود.

 به موازات این دگرگونی‌ها، با گسترش و توسعه ارتباطات و ظهور شبکه‌های اطلاع‌رسانی که تا پیش از آن بیشتر در حیطه رؤیا‌ها و تصورات بشری جای داشت، حضور رسانه‌ها در همه سطوح فردی و اجتماعی انسان‌ها به یک واقعیت گریزناپذیر تبدیل شده است.

  با این وصف اکنون نقش‌ها و کارکردهای ویژه‌ای برای رسانه‌ها بازتعریف می‌شود که به اعتبار آن، ایجاد و بسط شاخه‌های جدید علمی همراه با رویکردهای نوین اجتماعی بر پایه ارتباطات و رسانه‌ها اولویت یافته است. اهتمام به برنامه‌های ارتباطی در حوزه سلامت و بهداشت، مصداقی از این واقعیت است، که حوزه مهم و مستقلی از مطالعات میان‌رشته‌ای ارتباطات و توسعه را به خود اختصاص داده است.

 در سال‌های اخیر رشته #ارتباطات_سلامت در جهان نه تنها به عنوان بخشی از ارتباطات توسعه، بلکه در سطحی هم‌ردیف با رشته‌های ارتباطات سیاسی، ارتباطات انسانی و مطالعات رسانه قرار گرفته و از اعتبار علمی و جهانی برخوردار شده است.

 راهبردهای ارتباطات سلامت عملاً منجر به ایجاد و افزایش توانمندی‌ها و ظرفیت‌های ارتباطی هر دو گروه متخصصان بهداشت و کار‌شناسان ارتباطات در روند شناسایی زمینه‌ها، مجاری و پیام‌های سلامت‌محور می‌شوند.

 در گزارش دکتر سادات لاری بر این موضوع تاکید شد که با توجه به تحقیقات به عمل آمده، در میان انواع کسب و کار، شیوع کووید ۱۹ بیشتر از صفوف مردم در نانوایی ها ناشی می گردد. از این رو ضمن ارائه رهنمودهای پیشگیری کننده در هنگام خرید نان، به شهروندان دارای بیماری زمینه ای توصیه گردید که خرید نان را در این شرایط به سایر اعضای خانواده واگذار کنند و ...

 اینجانب با رصد کردن گزارش یاد شده در خبرگزاری ها و مطبوعات، نکته مهمی را که خانم دکتر سادات لاری یادآور شدند، مشاهده نکردم و آنچه را که  بدان  پرداختند، ذکر آمار درگذشتگان و ... بود که نشانه ای از بی توجهی به ارتباطات سلامت است و باید مورد توجه قرار گیرد.

.

.