شکاف نرم افزار و سخت افزار

 سرمقاله روزنامه هم میهن، ۳۰ مرداد ۱۴۰۱

 همیشه این تصور وجود داشته که مسئله کم آبی در ایران ریشه در خشک بودن منطقه ایران دارد. اخیراً نیز آن را به خشک شدن جهان ربط می‌دهند. این تصور به کلی نادرست است. چرا؟

به این علت که ایران دومین مخازن گاز جهان را دارد؛ ولی کماکان با قطعی و کمبود گاز مواجه می‌شود.

 *اگر مسئله فقط خشکی اقلیم است، پس در گاز که فراوان داریم، چرا دچار کمبود می شویم؟ مسئله این است که ما قادر نیستیم خودمان را با محیط و پیرامون تطبیق دهیم.* 

اگر در یک جغرافیای پرآب هم قرار بگیریم، با این سیاست ها دچار کمبود آب خواهیم شد. جالب است که اکنون دو مرکز استان یعنی شهرکرد و همدان دچار این مشکل شده اند که جزو مناطق پر آب کشور هستند.

 * مسئله اصلی نحوه تعامل غیرقابل قبول ما با محیط زیست و اقلیم است. فناوری های جدید قدرت سخت‌افزاری فراوانی به ما دادند؛ ولی قدرت نرم‌افزاری آن را به دست نیاوردیم.* 

 *ما می توانیم با تکیه بر سخت‌افزار یعنی اره برقی در هر ساعت ده ها درخت یک جنگل را قطع کنیم؛ ولی نمی توانیم از نرم افزار مدیریت و علم استفاده کنیم و درخت های جدید کاشته و جانشین آنها کنیم.* 

 اگر جهان به بمب هسته‌ای دست یافت، هم‌زمان توانست مانع از کاربرد آن شود تا مبادا جهان را نابود کند. قدرت یک بمب هسته‌ای میلیاردها برابر قدرت یک سرباز با نیزه و شمشیر است؛ ولی انسان امروزی قادر است که مانع از کاربرد این سلاح شود.

به عبارت دیگر قدرت نرم افزاری و سیاست گذاری او توانسته است قدرت سخت‌افزاری مخرب فناوری را کنترل کند؛ ولی ما چنین نکردیم. *از همان هنگام که موتور پمپ آب وارد کشور شد، هجوم رعد آسایی را به منابع زیرزمینی آب آغاز کردیم، نفت و گاز را استخراج کردیم، با سایر معادن و با چوب جنگل هم همین گونه عمل کردیم، خودرو استفاده می کنیم؛ ولی وضع آلودگی هوای ما ده‌ها برابر کشورهای تولید کننده خودرو است. تعداد زیادی پالایشگاه داریم ولی در مقاطعی نیازمند واردات بنزین هستیم.* 

 * بنابراین مشکل اصلی شکاف میان قدرت نرم افزاری با قدرت سخت افزاری است؛ آنچه که در ضرب المثل های ایرانی مشهور است به " دادن تیغ به کف زنگی مست "* 

باید بپذیریم که خداوند به موازاتی که نعمت های مادی به بشر از جمله به ما داده،  هم زمان نعمت عقل و علم هم داده است. نعمتهای مادی را باید در پرتو نعمت عقل و دانش و تجربه بشری استفاده کرد؛ استفاده های بهینه.

 *در حالی که در زندگی فردی خود از نعمت عقل استفاده می کنیم، چرا در زندگی جمعی و سیاسی تا این حد دور از عقلانیت عمل می کنیم؟* 

 *علت اصلی این است که درک رسمی در ایران از  نهادی که به نام سیاست درست کرده ایم،  مطابق با نیازهای روز و منطبق بر علم و دانش و تجربه بشری نیست. به قول سهراب سپهری چشم هارا باید شست؛ جور دیگر باید دید.* 

 مسئله آب در ایران فقط مسئله آب نیست؛ *مسئله شیوه ما در حکمرانی است.* تا این شیوه را تغییر ندهیم و کارشناسان بر جایگاه واقعی قرار نگیرند و دیگران بر خلاف عقل و علم در کار آنان دخالت نکنند، امکان بهبود امور نیست.

 *