دکتر ابراهیم جعفری

ارتباطات نوروزی زاینده سرمایه اجتماعی

* ارتباطات نوروزی زاینده سرمایه اجتماعی*

علی اکبر جعفری و ابراهیم جعفری

دهکده جهانی

@dehkade_jahan

*ای ز تو نور دل و دیدار ما*

*گردش اندیشه بیدار ما*

*ای ز تو رویان زمستان و بهار*

*ای تو گرداننده لیل و نهار*

*ای ز تو تغییر حال و سال‌ها*

*حال ما را کن تو خوش تر حال‌ ها*

«استاد شفیعی کدکنی»

*به گفته بیهقی ادیب، پژوهشگر و پدر نثر فارسی « بر ما سالی گذشت و بر زمین گردشی و بر روزگار حکایتی؛ امید آن‌ که کهنه رفته باشد به نیکویی و این نو همی‌ آید به شادی»*

بار دیگر سالی نو آغاز می گردد تا انسان ها و جامعه در جشن نوشوندگی طبیعت، دیده و دل و ذهن و زبان را از کینه و کهنگی بشویند و زندگی را جشن گیرند.

*بهار؛ آیینه‌ای است که روی زیبای زندگی را که سرشار از زایش و رویش و شادابی است، نشان می‌دهد و نوروز آغاز آن است.*

«نوروز» یعنی دنیایی که در آن چیزی به نام *«سرنوشت»* ما را مقید و پای‌بند خود نمی‌کند و اسیر افکار کهنه و پوسیده که گرد ‌و ‌خاک زمان هم بر آن نشسته است، نمی‌نماید.

در گستره بی‌کران زمان و مکان، هنگامی که مفهوم سرنوشت، زنجیره‌ای آهنین بود که زندگی ما را به تقدیر و قضای از پیش‌ تعیین‌شده پیوند می‌داد *، «نوروز»* تبدیل به زمزمه‌ای می‌شود که *«سرنوشت»* را در بادهای موسمی تغییر و تحول خود به کنار می‌نهد و به فراموشی می سپارد.

*«نوروز» به ما نوید می‌دهد که دیگر به تماشاگران منفعل در صحنه بزرگ زندگی تنزل پیدا‌ نکنیم، بلکه بازیگران فعالی شویم و با امید، آینده روشن را برای خود و دیگران بسازیم.*

«نوروز» آینده‌ای است که در آن افقِ بی‌پایان امتداد دارد و ما را به کاوش، نوآوری و تکامل در پرتو شناخت و آگاهی و مقابله با جهل و تباهی روزگار دعوت می‌کند و خجستگی بهار را نوید می دهد:

*به خویشان به دوستان به یاران آشنا؛*

*به آنان که با قلم تباهی دهر را؛ به چشم جهانیان پدیدار می کنند*

*بهاران خجسته باد! بهاران خجسته باد!*

.

از سوی دیگر هر نوروز، سرفصل به زبان آمدن *سنت و فرهنگ ایرانی* برای تجدید حیات انسان و آفرینشِ فرصت‌های جدید اجتماعی است.

فضای نوروزی ما را به شادی، آشتی، گفت‌وگو، گسترش ارتباطات و گشودگی جهان‌های پیش رو فرا می‌خواند. باشد که از نوروز بیاموزیم که " *دردهای مشترک ما هرگز جدا جدا درمان نمی‌شود. "*

برای هریک از ما که به زیستن در درون فرهنگ ایرانی مفتخریم، عید و آیین‌های آن می‌تواند فرصتی برای بازیابی ارزش‌ها، بازآفرینی پیوندها، تقویت همبستگی‌ها و افزایش سرمایه‌های اجتماعی باشد.

سخن اصلی این است که آیا می‌توان این روز‌ها را ماندگار و این نماد‌ها را نهادینه کرد؟ به زبانی دیگر آیا نمی‌شود با آن شاعر تاجیک؛ خانم *گل رخسار* همنوا شد و آرزو کرد که قصه خوش نوروز درازتر شود؟ او گفت: *« به نوروز بگویید که هر روز بیاید»*

جان مایه ارتباطات نوروزی، تمکین ذهن و زبان به فرهنگ سرزندگی و بالندگی است. در آیین نوروزی، نشاط، امید، آشتی و گفت و گو اصل و غم، نومیدی، قهر و ستیزه جویی استثناء است. از این رو باید سینه ها را از کینه شست و به دیدارها شتافت.

همین سنّت که بر همه گستره های مکانی دور و نزدیک چیره می‌شود، هر فضای واقعی و مجازی را بازتر می‌کند و به جای فروبستگی های اجتماعی و فرهنگی و سیاسی *عرصه های گفت و گو* را می‌گشاید.

*چو غنچه گرچه فروبستگی است کارِ جهان*

*تو همچو بادِ بهاری گره گشا می‌باش*

در *ارتباطات نوروزی* *سرمایه اجتماعی* یعنی انگیزه، اعتماد و مشارکت همگانی تامین می‌شود و همین قدرت ارتباطی است که توان و ظرفیت جدیدی به همه شهروندان ایران فرهنگی می‌دهد.

بدیهی است که این ارتباطات، زبان گفت و گو را نرم و لطیف می‌سازد و شادی و امید را به متن همه گونه مناسبات روانه می‌کند.

«ارتباطات نوروزی» اگر نهادینه شود و پایداری و پیوستگی بیشتر بیابد، به جامعه قدرت و جانی فزاینده می‌بخشد. پس به جاست که واکاوی در *«ارتباطات نوروزی»* را به عنوان ضرورتی مهم در همه حوزه‌های نظری و تجربی مدّ نظر قرار دهیم و از همین منظر شکل گیری *« نوروز ارتباطی شده»* را فرصتی برای امروز جامعه ایرانی دانسته و هم‌آوا با حضرت مولانا این ندا را سر دهیم که:

*«نو بهارا جان مایی؛ جان‌ها را تازه کن*

*باغ‌ها را بشکفان و کشت‌ها را تازه کن»*

امیدواریم سال ۱۴۰۳، به میمنت زیبایی‌ها، زیبندگی‌ها، توان آفرینی‌ها و شادی‌بخشی‌های نوروزش، برای همه هم میهنان در جای جای ایران و در دور و نزدیک جهان و برای کلیه هم زبانان و همسایگان سال امید، سال دوستی، سال گفت‌وگو، سال خردورزی و سال گشایش در همه افق ها گردد.

با عرض تبریک سال نو، فرصت را غنیمت شماریم و از آیین و فرهنگ نوروز بیاموزیم که:

*ای دریغ از «تو» اگر چون گل نرقصی با نسیم*

*ای دریغ از «من» اگر مستم نسازد آفتاب*

*ای دریغ از ما اگر کامی نگیریم از بهار*

*گرنکوبی شیشه غم را به سنگ*

*هفت رنگش می‌شود هفتاد رنگ*

. سه‌شنبه 29 اسفند 1402 ساعت 15:20

0 نظر

یک سبد گل خنده _* به مناسبت انتشار دیوان اشعار استاد طالب گلپایگانی*_ گ

* #یک_سبد_گل_خنده*

_* به مناسبت انتشار دیوان اشعار استاد طالب گلپایگانی*_

ابراهیم جعفری

دهکده جهانی

@dehkade_jahan

_هزل من هزل نیست، تعلیم است_

_بیت من بیت نیست، اقلیم است_

_شکر گویم که نزد اهل هنر_

_هزل ام از جد دیگران خوش تر_

« _سنایی_ »

خدای بزرگ را سپاسگزاریم که با همت بلند شاعر چیره دست زادگاه مان جناب آقای *ابوالقاسم طالبی* و کمک موثر خیران فرهنگی دیوان اشعار طنز ایشان با عنوان *«یک سبد گل سرخ»* به زیور طبع آراسته شد و چاپ اول آن با *۱۰۰۰ شمارگان* در دسترس علاقه مندان قرار گرفت.

شاید بهترین تعریف از واژه *طنز* ، عنوان کتابی نایاب از زنده یاد احمد شاملو با عنوان " *تلخند* " باشد. در ترکیب این واژه هم تلخی وجود دارد و هم نکته مثبتی چون خنده؛ گویی اگر مطلبی طنزآلود بر این معیار قرار نگیرد، از طنز فاصله گرفته است.

تلخند یا همان طنز، باعث می شود که شما چیزی را به یاد آورید و اگرچه به ظاهر لبخند بر لبان تان نشسته، اما قلب تان در مرز شکستن قرار گیرد.

بدون تردید بخش مهمی از آثار ادبی منثور و منظوم فارسی در حیطه طنز تعریف و طبقه بندی شده است. از طنز اجتماعی و انتقادی عریان *عبید زاکانی* تا طنز ظریف و موثر *سعدی* و کنایات طنزآلود *حافظ* که اوج سخنوری و بلاغت در بیان است.

ایرانیان به طنز پردازی و قوه لطیفه سازی و موقعیت پردازی برای خنده شهره هستند. شاید هیچ قومی را هم در این عرصه به رقابت و هماوردی نمی پذیرند. داوری در باره میراث طنز فاخر و آثاری که یکسره ویژه طنز و فکاهه نوشته شده باشد،‌ در تاریخ ادب و فرهنگ ایران چندان دشوار نیست.

آثاری همچون کتاب های *عبید زاکانی* که گنجینه طنز اجتماعی و نقد باورها و خرافات و مناسبات ناهنجار و حتی ستم و نابرابری های طبقاتی است، بدون تردید یگانه و بی مانند است.

تلطیف زندگی و روابط خشن میان عامه مردم، گسترش شادمانی و سهل گیری و ظرفیت افزایی و امکان طرح مباحثی که در عرف و قانون، خطوط قرمز و تابو به شمار می رود و از همه مهم تر تخلیه فشارهای روحی، روانی، سیاسی و فرهنگی از طریق طنز، چونان گریزگاهی است که فشارهای فراتر از تحمل را دور ساخته و اجازه تنفس در هوایی دیگر می دهد.

طنز اجتماعی و نقد سیاسی، تیغ پنهان محرومان و عامه مردم است که به زبان مشترک ملت بدل می شود. نسل های متمادی این سلاح پنهان را حفظ نموده و سینه به سینه منتقل کرده اند. آموزگار مردم و شاگرد این مدرسه نیز خودشان هستند؛ بنابراین کارکرد طنز در جامعه *"روشنگری"* است.

بدیهی است که هرچه حکومت ها به طرف آزاداندیشی حرکت کنند، فضای طنز پردازی منطقی تر خواهد بود و هرچه به سوی انسداد متمایل شوند، طنز را محدودتر و پیچیده تر می کنند. با این حال طنز از چنان قابلیتی برخوردار است که در حالت انسداد نیز سخن می گوید.

طنز با بیان اشکالات و آسیب های اجتماعی، بیش از آن که افراد جامعه را بخنداند، راه را برای *تفکر* باز می کند. وقتی *چارلی چاپلین* در فیلم *"عصر جدید"* ، *الیناسیون* ( _از خود بیگانگی_ ) را موضوع طنز و نقد قرار داد، به هیچ وجه به دنبال تقبیح *مدرنیته* یا کنارگذاری آن نبود، ‌بلکه تنها می کوشید نشان دهد که مدرنیته چگونه می تواند انسان ها را بی هویت کند و از سوی دیگر چارلی چاپلین با ظرافت منحصر به فرد خود به مخاطب گوشزد می کند که اگرچه تکنولوژی برای بشر آسایش ایجاد می کند، اما دریغ که ماشینی شدن، آرامش را از او سلب می نماید.

* بدیهی است که طنز در قالب شعر به دلیل مانوس بودن مردم ما با آن، نسبت به سایر سبک ها تاثیر بیشتری بر هشیار سازی مردم و فراگیر ساختن فرهنگ نقد در جامعه و مرزبندی با تخریب دارد.*

ضمن تبریک صمیمانه به آقای طالبی که از چند سال پیش تا کنون دغدغه انتشار این مجموعه را داشتند، خاطرنشان می سازم به خاطر لطفی که به بنده دارند، قرار شد مقاله ای از اینجانب با عنوان *« طنز و تحولات اجتماعی»* در مقدمه کتاب آورده شود که متاسفانه به صورت ناقص و فقط فراز آخر آن چاپ شده است. خوشبختانه متن کامل این مقاله در *سایت آخاله* در دسترس علاقه مندان می باشد. امیدوارم در چاپ های بعدی این نقیصه برطرف گردد.

در آستانه نوروز و فرارسیدن سال ۱۴۰۳، یکی از اشعار طنزگونه ایشان را با عنوان *«عید و گرانی»* تقدیم علاقه مندان می کنم.

*عید نوروز آمد و دل های ما شادان نشد*

*پسته خندان شد ولی لب های ما خندان نشد*

*زندگانی تلخ گشته زیر بار خرج و برج*

*عمر ما پایان گرفت و جنس ها ارزان نشد*

*بس که جنگیدیم ما با مشکلات زندگی*

*جان به لب آمد ولیکن مشکلی آسان نشد*

*اغنیا با زعفران، مرغ و فسنجان می خورند*

*تخم مرغی هم به خوان ما شبی مهمان نشد*

*از فشار زندگی جان ها به لب آمد ولی*

*نوبت ترتیل الرحمن ما عنوان نشد*

*رانت خواران زانتیا و میتسوبیشی می خرند*

*قسمت(طالب) ژیان یا چرخ یک پیکان نشد*

. جمعه 25 اسفند 1402 ساعت 21:48

0 نظر

خلق جهان با قلم ریاضی* * به مناسبت ۱۴ مارس روز جهانی ریاضیات

* خلق جهان با قلم ریاضی*

* به مناسبت ۱۴ مارس روز جهانی ریاضیات*

_ علی اکبر جعفری و ابراهیم جعفری_

_ دهکده جهانی

_@dehkade_jahan__

سال ۲۰۱۹ میلادی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد ( *یونسکو* ) در چهلمین کنفرانس سالانه خود تصمیم گرفت روز ۱۴ مارس ( ۲۳ اسفند ) را به عنوان *روز جهانی ریاضیات* نام گذاری کند.

*هدف روز جهانی ریاضی نشان دادن نقش اساسی این دانش در دستیابی به اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد (SDGs) است.*

شورای اجرایی سازمان یونسکو با توجه به نقش ریاضیات در پیشبرد سایر علوم؛ به‌ویژه در فهم مسائل بزرگ اجتماعی، زیست‌محیطی و معضلات مربوط به آن‌ها مانند آثار تغییرات آب و هوایی، مبارزه با نابودی تنوع زیستی، پیش‌بینی و برآورد نیازهای رشد جمعیت از جمله غذا و کمک به یافتن راهکارهای علمی، این تصمیم را اتخاذ کرد.

* هدف از نام‌گذاری روز بین‌المللی ریاضیات، در معرض نگاه عموم قرار دادن فعالیت‌های حوزه ریاضی در طول سال است.*

در سند مربوط به نام‌گذاری این روز، با اشاره به میراث علمی *مریم میرزاخانی* و سه بانوی دیگر ریاضیدان، بر نقش سازنده زنان در توسعه ریاضیات تأکید گردیده و از آنان به عنوان الگوهایی برای زنان و دختران جویای دانش در همه جوامع نام برده شده است.

* روز جهانی ریاضیات بر اساس #عدد_پی (۳/۱۴)، روز چهاردهم از سومین ماه سال میلادی در نظر گرفته شده است.*

ریاضیات عالی ترین دستاورد فکری و اصیل ترین ابداع ذهن آدمی است. موسیقی می تواند روح را برانگیزد یا آرام سازد. نقاشی می تواند چشم نواز باشد. شعر می تواند عواطف را تحریک کند. فلسفه می تواند ذهن را قانع سازد. مهندسی می تواند زندگی مادی آدمی را بهبود بخشد؛ اما ریاضیات همه این موارد را باهم عرضه می کند.

این سخن *گالیله* ، فیلسوف و بنیانگذار فیزیک جدید مشهور است که *خداوند جهان را با قلم ریاضی خلق کرده است.* با این نگاه بود که تصویر جهان و گزارش آن نسبت به گذشته تفاوت پیدا کرد و علم جدید به وجود آمد.

* علم لقمه برگرفتن از سفره طبیعت و ریاضی زاییده احتیاج است.* ریاضی انعکاس دنیای واقعی در ذهن ماست. به عبارتی زیباترین زبان برای توصیف طبیعت و روابط بین پدیده‌های آن است. می توان گفت: *"ریاضیات، مطالعه شباهت ها در تفاوت ها و مطالعه تفاوت ها درشباهت هاست."*

علت اساسی موفقیت ریاضیدانان در آفریدن علمی به این زیبایی که عمیق‌ترین معرفت بشری شمرده می‌شود، سخت‌گیری بدون بخششِ کوچک ترین خطا در کنار پذیرش معیارهای منطقی به همراه جدیت، خلاقیت، اندیشیدن و شجاعت است. به هر بخش از زندگی که کنجکاوانه و با دقت بنگریم، اثر مستقیم یا غیر مستقیم ریاضیات را در آن مشاهده می‌کنیم.

ریاضیات به ما کمک می کند تا مشکلات و موضوعات زندگی را بهتر و راحت تر تجزیه و تحلیل کنیم. بی جهت نیست که *راجر بیکن* می گوید: *"ریاضیات کلید دروازه ورود به همه علوم‌ اعم از پزشکی، موسیقی، ادبی، اجتماعی، نجوم، صنعت و ... است."*

*

سیر پیشرفت های بشری سرشار از مصادیق، استدلال ها و نتایجی است که با صراحت و روشنی نقش ریاضیات را در *علوم پایه* ، نقش علوم پایه را در پیشرفت علوم، نقش علوم‌ را در تحولات فناوری و نقش فناوری را در توسعه همه جانبه، متوازن و پایدار جوامع نشان می دهد. پس سخن گفتن از فضیلت و اهمیت ریاضی در گذشته، حال و حتی آینده تنها یادآوری یک امر بدیهی و روشن است.

تاریخ علوم نشان می دهد که کشور ما با داشتن نقش غالب در ریاضیات، قابلیت و ظرفیت شکوفایی جهانی در این بخش را دارد.

*

. چهارشنبه 23 اسفند 1402 ساعت 00:13

0 نظر

از خیال تا واقعیت* _* به بهانه برگزاری آزمون سراسری دکترا در گلپایگان

* از خیال تا واقعیت*

_* به بهانه برگزاری آزمون سراسری دکترا در گلپایگان*_

_ ابراهیم جعفری_

_ دهکده جهانی_

_@dehkade_jahan_

برگزاری *اولین کنکور سراسری مقطع دکترا* و *دومین آزمون مقطع کارشناسی ارشد مناطق غربی استان اصفهان* (۴ اسفند ۱۴۰۲) در دانشگاه پیام نور گلپایگان را می توان نوید دهنده فرازی امیدوارکننده و نو در مسیر تحول آموزش عالی زادگاه مان قلمداد کرد.

شرکت *۵۰۱ نفر* از داوطلبان *کارشناسی ارشد* و *۹۱ نفر دکتری* در این عرصه رقابت، آمار قابل توجهی از گرایش علاقه مندان بخش غربی استان برای تداوم تحصیل در مرحله آموزش عالی تکمیلی است.

تاسیس مراکز آموزش عالی در گلپایگان با دانشگاه آزاد ایران در سال ۱۳۵۶ خورشیدی به ریاست زنده یاد *دکتر محمد علی ابراهیمی* آغاز گردید و پس از انقلاب اسلامی با دانشگاه پیام نور، آزاد اسلامی، دانشکده فنی مهندسی و موسسه عالی پیام، آموزشکده فنی و حرفه ای و مرکز آموزشی علمی، کاربردی تداوم یافت.

لازم به یادآوری است که در اواخر دهه ۱۳۲۰ و اوایل دهه ۱۳۳۰ بر اثر تلاش *دکتر عبدالله معظمی* نماینده خوشنام و اثرگذار مردم شهرستان های گلپایگان و خوانسار در مجلس شورای ملی که همگام با نقش آفرینی در قامت رئیس مجلس یا نماینده، در ایوان ملت نیز حضور داشت، *از یازده دانشسرای مقدماتی کشور که ۱۰ مورد از آن ها در مراکز استان ها دایر گردیده بود، یکی هم در گلپایگان تاسیس شد.*

*از این رو با قاطعیت می توان گفت ورود آموزش عالی به گلپایگان با تأسیس دانشسرای مقدماتی آغاز شد.*

با راه اندازی دانشسرا، فرهنگ گلپایگان توسعه یافت و به لحاظ تربیت معلم خودکفا گردید. شماری از فرهنگ ورزان که از این مرکز آموزشی فارغ التحصیل شدند؛ علاوه بر گلپایگان در مدارس روستایی و شهری مناطق مجاور نیز به تدریس پرداختند.

*شاید در مقیاسی کوچک بتوان این دانشسرا را دارالفنون گلپایگان قلمداد کرد.*

آقای مهندس محمد حججی فرماندار گلپایگان از سال ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۵، در گفتگویی با اینجانب اظهار داشت: "*زنده یاد آیت الله هاشمی رفسنجانی* طی سفر به گلپایگان و خوانسار در زمان ریاست جمهوری، در دیدار با مسئولان خاطرنشان ساختند که با توجه به ظرفیت بالای فرهنگی و حساسیت ویژه ای که اهالی این منطقه نسبت به رشد و تعالی فرزندان خود دارند، گلپایگان می تواند به یک *"شهر دانشگاهی"* تبدیل شود.

دانشنامه آزاد *"ویکی پدیا"* شهر دانشگاهی را این گونه تعریف می کند: *"شهر دانشگاهی به شهر یا محله ای از یک شهر گویند که در آن یک یا چند دانشگاه بر هویت، اقتصاد و اکثریت جمعیت آن شهر مستقیماً مسلط باشد؛ زیرا وجود کتابخانه ها، مراکز پژوهشی، مرکز رشد و فن آوری، آزمایشگاه ها، رسانه های مکتوب و ... به عنوان مکمل فعالیت های دانشجویی، فضایی علمی و فرهنگی در شهر ایجاد می نماید.* "

نمونه برجسته شهر دانشگاهی در آمریکا *شهر بوستون* است که با وجود ۲۵۰ هزار جمعیت و حدود ۸۰ دانشگاه و کالج مانند یک دانشگاه بسیار بزرگ به نظر می آید. این شهر پرافتخارترین دانشگاه های جهان مانند هاروارد، تافتس ، بوستون ، موسسه فن آوری ماساچوست ( MIT ) ونیز یکی از بزرگترین و شناخته شده ترین مراکز تحقیقات پزشکی را در خود جای داده است.

از نگاه آیت الله هاشمی رفسنجانی، چشم انداز پیشرفت گلپایگان را با توجه به موقعیت جغرافیایی مناسب و دسترسی آسان به منابع و امکانات؛ بخصوص در زمینه کشاورزی و دامپروری، می توان در سیمای یک شهر دانشگاهی مشاهده نمود. این موضوع از آن رو حائز اهمیت است که مردم این خطه برای ارتقاء دانش و تولید اندیشه علمی حتی در شرایط دشوار اقتصادی، فراهم ساختن امکانات تحصیلی را برای فرزندان خود نسبت به برآوردن سایر نیازها در اولویت قرار می دهند.

اینجانب به یاد می آورم که داوطلبان ورود به دانشگاه های کشور؛ به ویژه در سال های قبل از ۱۳۴۸ که کنکور شکل سراسری به خود نگرفته بود، با چه مشقتی رهسپار تهران، اصفهان و سایر مراکز استانی که از دانشگاه برخوردار بودند، می شدند و رنج سفر و خطرات جاده ای و استرس های ناشی از آن را به جان می خریدند.

در آن دوران تصور این که زمانی کنکور دکترا یا کارشناسی ارشد در گلپایگان برگزار شود، دور از ذهن بود؛ *اما امروز آن خیال رنگ واقعیت به خود گرفته؛ به گونه ای که می توان این حرکت را از مولفه های توسعه علمی زادگاه مان قلمداد کرد* و البته لازم است از مسئولان داخل و خارج از شهرستان نیز که در این اُفق گشایی آستین همت بالا زدند، تقدیر نمود.

امید است این اقدام انگیزه و اشتیاق بیشتر همشهریان را برای تداوم تحصیل در مقطع های آموزش عالی فراهم سازد.

*دانشگاه نقطه تمایز ما از جهان قدیم است و مسئولیت اش آزادسازی علم و عمومی سازی آن است؛ به گونه ای که همه اقشار در جامعه به دانش دسترسی داشته باشند و بتوانند آن را برای تقلیل مرارت ها و بهبود زیست اجتماعی خود به کار گیرند؛ از این رو عدالت شناختی بزرگ ترین رسالت دانشگاه است.*

. دوشنبه 14 اسفند 1402 ساعت 10:49