ساختن فردای بهتر با جوانان

* ساختن فردای بهتر با جوانان* 

 *به مناسبت روز جوان* 

ابراهیم جعفری

 دهکده جهانی

@dehkade_jahan

*جوانی و خرده فرهنگ آن* همواره یکی از موضوع ها و مسائل جدی در ادبیات آکادمیک ما بوده و هست؛ تا آنجا که شاخه‌ای از جامعه‌شناسی به شکل تخصصی *« بررسی جامعه‌شناختی جوانان»* را در دستور کار دارد. نیروی جوانی به واسطه بهره‌مندی از پویایی‌ها و خودشکوفایی‌ها همواره یکی از *سرمایه‌ها و مزیت‌های هر جامعه* به شمار می‌آید؛ اما ما چقدر توانسته‌ایم از این فرصت برای پویایی جامعه خود بهره ببریم؟ چقدر جوان امروز ایرانی را می‌شناسیم و از مطالباتش آگاهیم؟ و چقدر سیاستگذاری‌های ما متناسب با این مطالبات است؟

از سوی دیگر اگرچه مردم ما شوق همراهی خلاق را با جهان متحول امروزی دارند؛ اما سیاست‌ها و ساختارهای رسمی آن چنان که باید، تسهیل‌گر این روند نبوده‌اند.

فرهنگ و تمدن ایرانی از دیرباز خصیصه ارتباط با جهان را داشته و اگر از رشدی برخوردار بوده، از طریق مبادلات با تمدن‌های دیگر حاصل شده است. از جاده ابریشم تا جندی شاپور تا نهضت ترجمه و... .

 با این وصف اگر قرار است جامعه ایران از متن جهان امروزی به حاشیه جهان پرت نشود، باید با دنیا و تغییراتش *«سازگاری خلاق»* داشته باشد.

مهم‌ترین سرمایه انسانی و نیروی جمعیتی و اجتماعی که می‌تواند به این سازگاری خلاق کمک کند، *جوانان‌* هستند.

تا آنجا که به جوانان در کف جامعه مربوط می‌شود، آنان شوق همراهی با جهان پیش رو را دارند.

با وجود این، مدت‌ها است که در *«کلاس جهانی»* غیبت داریم؛ برای ورود به این کلاس  به انعطاف، پویایی، انرژی، پتانسیل و تحرک نیاز مندیم که همه این ها در جوانان لبریز است؛ اما سال‌های متوالی است که سیاست‌های رسمی ما از این امر مهم، غفلت سیستماتیک دارد.

هر وقت کشوری از لحاظ *دوره‌های جمعیت‌شناختی* ، وارد چرخه‌ای شود که در آن دوره، جمعیت ۱۵ تا ۶۴ ساله‌ها به بیشترین مقدار برسد، پنجره‌ای رو به جامعه باز می‌شود که به آن *«پنجره فرصت جمعیت»* گفته می‌شود. جوانان موتور محرکه اصلی این طیف جمعیتی هستند. این گروه جمعیتی می‌تواند تولید، تحقیق، اختراع ها، اکتشاف ها و نوآوری‌ها را ممکن سازد، ارزش افزوده‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی برای ایران ایجاد کرده و پویایی‌ها و تغییرات و تحولات در جامعه را رقم بزند.

 اگر از این *«پنجره فرصت جمعیت»* استفاده نکنیم و جوان نتواند مشارکت مؤثر داشته باشد، حسٍ *«خود اثربخشی»* او کاهش یافته و عزت نفس اش تضعیف می‌شود.

در دنیایی که روز به روز در حال جهانی شدن است، دریچه‌هایی از *«فرهنگ جهانی جوانی»* برای جامعه ایران یک فرصت است که ما متأسفانه از آن استفاده نکرده ایم.

 ما نتوانستیم سپهر عمومی و فضاهای اجتماعی قانونمند و مسالمت‌آمیز کافی برای بیان خواسته‌ها و پی‌جویی انتظارات‌ جوانان فراهم آوریم.

اگر جوان بتواند مطالباتش را از طریق نهادهای حرفه‌ای، صنفی، محلی و مدنی و سمن ها دنبال کند، درواقع می‌تواند موتور محرک جامعه به سمت پیشرفت، سرزندگی، شکوفایی و... باشد؛ در غیر این صورت، آنان نمی‌توانند مطالباتشان را به طور رضایت‌بخش دنبال کنند و در این فضا است که سرخوردگی و وازدگی به‌صورت انواع نارضایتی‌ها در جوان ظاهر می‌شود و مسائلی همچون اعتیاد، خودکشی، سرخوردگی‌های اجتماعی، مهاجرت، پرخاشگری و دیگر آسیب‌های اجتماعی را در پی خواهد داشت.

 فراموش نکنیم که این نسل پاسخ های حاضر و آماده و از پیش ساخته ای را که برای مسائل امروز ارائه می شود، نمی پذیرد یا نسبت به ارزش های موجود بی تفاوت است.

 *روژه گارودی* متفکر معاصر فرانسوی می گوید: *« باید اعتراف کنم که ما ضرورت تجدید نظر در شیوه های زندگی کنونی خود را مرهون نسل جوان هستیم که با واکنش های شدید خود در برابر وضع موجود، شک و تردید ما را نسبت به آن برانگیخت».* 

  در این راستا یادآوری نقش یک جوان در *تاریخ مطبوعات ایران* خالی از لطف نیست.

 *مجله تمدن* که در سال ۱۲۸۴، یک سال مانده به *انقلاب مشروطیت* شروع به کار کرد، از نشریه های های مهمی بود که در *تحولات جامعه و در مشروطه خواهی* تأثیر بسزایی داشت.

  لوگوی تمدن *« آینه عیب نمای ملی»* بود.

صاحب امتیاز و سردبیر این مجله  *میرزا رضا مدبر الممالک ۲۲ ساله* بود. این جوان در جهت آگاهی جامعه، سیاست ها را نقد می کرد و مانند آینه نشان می داد.

تمدن یکی از پنج نشریه اساسی دوره نخست مشروطیت نام گرفته که در مجموع ۹۵ شماره از آن انتشار یافت. ادوارد براون شیوه این مجله را در انعکاس *«حوادث و اخبار ایران و جهان»* مطبوع دانسته و می نویسد: *« تمدن به همین جهت در میان مطبوعات فارسی مقام ممتازی داشت» و ...* 

 به قول *سهراب سپهری* *« چشم ها را باید شست و جور دیگر باید دید»*