پایان زندگی روزنامه‌نگار مدرن

         زنده یاد دکتر  #صدرالدینالهی

 آخرین روز هفته گذشته ( پنجشنبه ۹ دی ماه )  با خبر غم‌انگیزی همراه بود. # صدرالدینالهی ، روزنامه‌نگار پیشکسوت و تاثیرگذار در ۸۷سالگی درگذشت. او که سال‌های دور در مطبوعات ایران قلم می‌زد و بعدها در غربت به این حرفه مشغول بود، از چهره‌های برجسته در روزنامه‌نگاری‌نویسی ایران بود و از او در کنار حسینقلی مستعان، ذبیح‌الله منصوری و حمزه سردادور به‌عنوان یکی از بنیان‌گذاران پاورقی‌نویسی در مطبوعات کشور یاد می‌کنند.

 دکترالهی علاوه بر روزنامه‌نگاری و تربیت شاگرد، کتاب هم می‌نوشت و آثار مهمی را همچون با سعدی در بازارچه زندگی، دوری‌ها و دلگیری‌ها و سید ضیا: مرد اول یا مرد دوم کودتا، طفل صدساله‌ای به نام شعر نو و .... به یادگار گذاشته است. الهی در ۱۳ آذر ماه سال ۱۳۱۳ درمحله عودلاجان تهران به دنیا آمد. عشق به حرفه روزنامه‌نگاری در سال آخر دبیرستان او را به روزنامه کیهان‌ کشاند.

 وی کارش را به‌عنوان گزارشگر خیابانی و با پوشش ناآرامی‌های سیاسی سال‌های اول دهه ۱۳۳۰ آغاز کرد و به‌دلیل سخت‌کوشی و جدیت در کار، خیلی زود پیشرفت کرد و برای تکمیل تحصیلاتش به فرانسه رفت در آنجا چندین مدرک دکترا گرفت ؛ اما خود را همواره فقط روزنامه‌نگار می‌دانست . او روزنامه‌نگاری را به‌صورت حرفه‌ای در آنجا پی‌گرفت تا آنجا که همان زمان که دانشجو بود، ۲۷ بار قاچاقی از راه تونس یا مراکش به الجزایر سفر ‌کرد تا بتواند رخدادهای جنگ الجزایر را برای روزنامه کیهان گزارش کند. او که از پایه‌گذاران گزارش‌نویسی مطبوعاتی در ایران بود، مجله کیهان ورزشی را پس از بازگشت از فرانسه و تحصیل در رشته جامعه شناسی ورزش با همکاری زنده‌یاد کاظم‌ گیلانپور بنیاد نهاد .

 دکتر الهی درباره تجربه‌ای که در کار ورزشی‌نویسی به دست آورده در مصاحبه‌ای گفته بود: « کار در بخش ورزش به من امکان می‌داد مبلغ مفاهیمی چون احترام به قانون و اهمیت نظر مردم باشم. » وی همچنین به پویایی کار خبرنگاران اهمیت می‌داد و به شاگردان خود توصیه می‌کرد که کار خود را با اعتقاد و علاقه انجام دهند . در این زمینه ابراهیم زاهدی‌مطلق، روزنامه‌نگار از قول اردشیرلارودی، ورزشی‌نویس پیشکسوت نقل می‌کند: «دکتر الهی به یکی از مسابقات بزرگ و جهانی ورزشی رفته بود و پس از بازگشت، دریافتش از خبر و خبرنگاری و چگونه نوشتن را برای ما شرح می‌کرد؛ می‌فرمود من آنجا متوجه شدم سه نوع خبرنگار وجود دارد: دسته اول کسانی هستند که حاضر در میدان هستند و خودشان می‌بینند و می‌نویسند. دسته دوم، ادیتورها یا همان دبیران سرویس‌ها هستند که در روزنامه‌شان نشسته‌اند، هیچ میدانی نمی‌روند و نمی‌بینند و سخنان دسته‌اول را تنظیم می‌کنند و بر اساس آنها یادداشت و سرمقاله می‌نویسند؛ اما حکایت دسته‌ سومی‌ها جالب‌تر از این حرف‌هاست! ایشان نه در میدان حاضر می‌شوند و نه خبرها را خودشان می‌خوانند و می‌بینند، بلکه بر اساس مطالب تنظیم‌شده از طرف دسته دوم، برای همان خبر و سایر اخبار مشابه، تحلیل می‌نویسند که به این دسته هم می‌گویند «سرادیتور» و روزنامه‌های ما پر است از این دسته سومی‌ها!» *

 دکتر الهی در دوران فعالیت خود به‌عنوان روزنامه‌نگار با چهره‌های سرشناس پرشماری همچون پیر هانری سیمون، منتقد ادبی لوموند، پرویز ناتل خانلری، و علی‌اکبر دهخدا مصاحبه کرد. او به سعدی بسیار علاقه‌مند بود و در حرفه خود این ادیب را سرمشق خود قرار می‌داد و می‌گفت: «سعدی شیرازی «سرسلسله صف روزنامه‌نگاران» است؛ زیرا سفر می‌کرد، با خوب و بد می‌نشست، آیینه اندیشه‌های متضاد بود و حاصل آنها را «ساده، قاطع، و روشن» می‌نوشت.»  او همین شیوه را در گزارش‌نویسی و پاورقی‌نویسی رعایت می‌کرد. ازاین‌رو نوشته‌هایش جذاب و پرخواننده بود .

 علی‌اکبر قاضی‌زاده ، روزنامه‌نگار پیشکسوت در مراسمی در مرداد ۱۳۹۶ در ایران درباره این ویژگی الهی گفت: « عزیزانی که از من بزرگ‌تر هستند، یادشان می‌آید زمانی را که آقای صدرالدین الهی گزارش‌هایی را در ۱۶ صفحه در مجله روشنفکر‌ می‌نوشت، دانش‌آموزان مدرسه «شاه‌دخت» صف می‌ایستادند تا این مجله توزیع شود و آنها را بخوانند .» الهی کمی پیش از انقلاب سال ۱۳۵۷ برای کار پژوهشی راهی آمریکا شد و سرانجام در همان‌جا درگذشت

         روانش شاد و یادش گرامی باد

                                                      ابراهیم جعفری

.