دکتر ابراهیم جعفری
دکتر ابراهیم جعفری

دکتر ابراهیم جعفری

فرهنگی

هر خانه ، یک حسینیه

هر #خانه؛ یک #حسینیه

         تقدیر از تصمیم های خردمندانه
       هیات های عزاداری شهرستان گلپایگان
      در جهت حفظ سلامتی عاشقان حسینی



               السلام علیک یا اباعبدالله

 رمز قرآن از حسین آموختیم
زآتش او شعله ها افروختیم
نقش الا الله بر صحرا نوشت
سطر عنوان نجات ما نوشت
خون او تفسیر این اسرار کرد
ملت خوابیده را بیدار کرد
ای صبا ای پیک دورافتادگان
اشک ما بر خاک پاک او رسان
                        " اقبال لاهوری "

 هر سال با نزدیک شدن ماه #محرم، دل های
 بی قرار ارادتمندان به اهل بیت عصمت و طهارت ( ع ) شوق پرواز به کربلا پیدا می کنند تا هم نوا با سالار شهیدان و یاران باوفایش سرود آزادگی سر داده و با فرهنگ #عاشورا تجدید میثاق نمایند.

 بدون تردید ایام عزاداری خامس آل عبا سرمایه بزرگی است که در پرتو آن می توان همبستگی و امید اجتماعی را جانی دوباره بخشید و در جهت پاسداری از کرامت انسان و مبارزه با ظلم و ستم از آن الهام گرفت.

 بر اساس مصوبه ستاد ملی مبارزه با کرونا در محرم سال جاری به دلیل اپیدمی کووید ۱۹ و سرعت انتقال و حتی جهش این ویروس مهلک، امکان تجمع و برگزاری آیین های رسمی عزاداری مطابق روال گذشته امکان پذیر نیست و برای اولین بار باید تجربه جدیدی را آزمود.

 توصیه جدی و اساسی ستاد ملی مبارزه با کرونا برای #سلامتی_مردم، عزاداری در منزل است؛ به گونه ای که شعار " هر #خانه؛ یک #حسینیه " را در بیانیه ها و نشست های مسئولان مطرح ساخته است.

 اگرچه پذیرش عزاداری در منزل برای برخی دشوار و چه بسا ممکن نیست؛ اما ذکر خاطره ای از حجه الاسلام و المسلمین قرائتی شنیدنی است.

 یک وقتى به آفریقا رفته بودم. در بین این کشورها سفری به موزامبیک داشتم. آنجا احوال مسلمان‌ها را پرسیدم، مسلمانان زیاد؛ اما بیشتر اهل سنت بودند. جویای احوال شیعیان شدم.
گفتند: اینجا فقط یک زن و شوهر شیعه وجود دارد. گفتم: " برویم این زن و شوهر شیعه را پیدا کنیم. " گفتند: دکانى دارند. دم دکانش رفتیم، دیدیم به خانه رفته است. با یک راهنما به خانه‏‌اش رفتیم. در زدیم. آمدند!
گفتم: شما شیعه هستى؟ گفت: بله، سوال کردم: تنها هستى؟ گفت: نه من هستم با خانم و بچه‌هایم فقط یک خانواده شیعه هستیم.
گفتم: خوب. شیعه شب عاشورا مى‏‌خواهد گریه کند. شیعه سوز دارد، شب عاشورا منقلب مى‏‌شود، شما شب عاشورا چه کار مى‌‏کنى؟
گفت: من یک تقویمى دارم؛ از روى تقویم شب عاشورا را پیدا مى‌‏کنم، بعد با بچه‌ها و خانم مى‏ نشینیم، خودم روضه مى‏‌خوانم و خانم و چهار تا بچه‌‏ام هم گریه مى‏‌کنند.
یعنى یک زن و شوهر شیعه در کشور موزامبیک شب عاشورا آرام نیستند.
این شور حسینی است که زمان و مکان نمی‌شناسد...

 در عین حال تهدید کرونا را می توان به یک فرصت برای معرفت و شناخت نهضت حسینی تبدیل کرد؛ به گونه ای که عزاداران در منزل به مطالعه فلسفه قیام امام حسین ( ع ) پرداخته و اعضای خانواده در مورد آن #گفت_و_گو کنند.

  واقعیت این است که شور برخاسته از عشق مردم ما به اباعبدالله الحسین ( ع ) که البته  شرط لازم برای پیوند با آن حضرت می باشد؛  تناسبی با #شناخت و #آگاهی آنان از این واقعه عظیم ندارد.
فراموش نکنیم که #عقلانیت و #خردورزی، جوهره حرکت امام حسین ( ع ) از مدینه تا مکه و از مکه تا کربلا و قیام آن حضرت بوده است؛ به همین دلیل اطمینان دارم اگر درک درستی از مکتب عاشورا در میان ما به وجود آید، بسیاری از مشکلات و نابسامانی های اجتماعی رخت بر خواهد بست. دریغ که این سرمایه معنوی را رایگان از دست بدهیم.

 بر اساس گفته های جناب آقای سید محمد رضا نوربخش رئیس محترم شورای هیات های مذهبی شهرستان گلپایگان در راستای مصوبه  ستاد ملی مبارزه با کرونا، تصمیم های منطقی و خردمندانه ای توسط سرپرستان هیات های عزاداری روستاها و شهر با اولویت
 #حفظ_سلامتی سوگواران حسینی اتخاذ گردیده که قابل تقدیر و ستایش است.

  از سوی دیگر پویش سراسری" نذر سلامتی شهروندان " یاری رسان اقشار کم درآمد و ضعیف جامعه از طریق اهداء اقلام بهداشتی و تجهیزات حفاظت فردی نظیر ماسک و مواد ضد عفونی کننده بوده و علاوه برآن می تواند در جهت تجهیز مراکز درمانی و بیمارستان ها به امکانات  راه گشا باشد.
  بدیهی است در شرایط کنونی بهترین راه برای ادای نذری های سال های گذشته که به طور عمده طبخ غذا ، توزیع شربت و ... بوده، تحویل مواد خام آن به هیات امنای مساجد است تا از طریق بسته بندی آن ها بارعایت پروتکل های بهداشتی در اختیار نیازمندان هر محله قرار گیرد.

  در پایان با سلامی دوباره به سرور آزادگان جهان اعلام می داریم:

      دشمنت کشت ولی نور تو خاموش نگشت
      آری؛ آن جلوه که فانی نشود، نور خداست
        نه بقا کرد ستمگر، نه به جا ماند ستم
     ظالم از دست شد و خیمه مظلوم به پاست

شاخه گلی تقدیم به "علی درویشی " به مناسبت روز خبرنگار




     با مطالعه بیوگرافی اغلب آدمیان در جوامع گوناگون درمی یابیم که در مسیر زندگی شان افرادی به صورت ناخواسته ظاهر گردیده و تاثیرات ویژه ای در نگرش و منش آنان بر جای می گذارند. برجسته ترین نمونه را می توان ملاقات تاریخی شمس تبریزی با حضرت مولانا دانست که با متحول ساختن مولوی زاهد، چهره ای عارف از او ساخت که بر مرکب عشق سوار گردید و با فراخوان جهانیان، معبری تازه برای دستیابی به اکسیر حقیقت گشود.

 سال ها پیش اینجانب با مطالعه مطالب علی درویشی در روزنامه اطلاعات مجذوب پردازش موضوع هایی بودم که در قالب " گزارش " تهیه و تنظیم می نمود تا این که یک بار در هیات تحریریه این روزنامه ایشان را تنها در چند دقیقه ملاقات و از نگارش زیبایش تشکر کردم.

 با پشت سر گذاردن مدت زمان زیادی که از آن دیدار کوتاه با ایشان گذشت، چند پیامک به نام "درویشی" در صفحه تلفن همراهم ظاهر گردید که با گمانه زنی ارسال پیام های تبلیغاتی  و ... اعتنایی نکردم؛ اما با گذشت چند روز آقای درویشی با من تماس گرفت و با شگفتی فراوان متوجه شدم  همان چهره محبوب در سرویس گزارش روزنامه اطلاعات است که پیشنهادهای اینجانب را در زمینه موضوع های اجتماعی و فرهنگی قابل بررسی و درج در صفحه گزارش جویا شد.

 به مرور زمان طی چند جلسه گفت و گو با ایشان، دریافتم که بین ما همدلی و اشتراک معنایی زیادی وجود دارد و آنچه در این تعامل
 مرا تحت تاثیر قرار داد، فروتنی و بی ادعایی درویشی بود که مانند درختی پربار، افتاده و باوقار خود را نشان می داد.

 وقتی آثار نوشتاری درویشی را که بیشتر در قالب گزارش تهیه و تنظیم گردیده، مطالعه می کنم، نگاه عمیق و هنرمندانه به ابعاد گوناگون یک موضوع به خوبی قابل مشاهده بوده و نشانگر مطالعه پیوسته و بهره مندی از سطح معلومات وسیع ایشان است. این گزارشگر تمام مواردی را که در درس " شیوه های گزارش نویسی " در دانشکده های علوم ارتباطات اجتماعی به دانشجویان روزنامه نگاری و روابط عمومی آموزش می دهند، در گزارش های خود مورد نظر قرار می دهد؛ به گونه ای که به درستی می توان آن ها را " چشم عقاب روزنامه نگاری " دانست.  در فرآیند تنظیم گزارش، نظرهای موافق و مخالف یک موضوع  را اعم از نخبگان و مردم عادی انعکاس داده و با رونمایی از تضارب افکار و اندیشه ها،  در پایان نتیجه گیری را بر عهده مخاطب می گذارد.

 حساسیت فوق العاده درویشی به پاسداری از " زبان پارسی سره " در جای جای نوشته ها و حتی فراتر از آن در گفت و گو با دوستان کاملاً آشکار است. آثار هنری ایشان در زمینه گرافیک و صفحه آرایی را می توان در طراحی های روی جلد کتاب هایی که از سوی ناشران طرفِ
 قرار داد به زیور طبع آراسته می گردند، مشاهده کرد. از سوی دیگر طبع لطیف، انسانی و خردمندانه این روزنامه نگار در مجموعه اشعاری که انتشار داده، مستتر است. علاقه بی اندازه ایشان به مفاهیم و نظریه های جدید علمی  در کاهش فاصله دانشگاه و به طور کلی محافل آکادمیک با روزنامه اطلاعات ( با توجه به کم رنگ بودن رابطه مراکز آموزش عالی و مطبوعات در همه مقاطع تاریخی)، تاثیرگذار بوده است. به عنوان نمونه نتیجه نشست کوتاهی که به اتفاق ایشان با دکتر مرتضی فرهادی ( مردم شناس ) در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی داشتیم، منجر به تهیه و تنظیم‌ چهار گزارش خواندنی در روزنامه شد و مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت. علاوه بر آن در اغلب گزارش ها دیدگاه های استادان را متناسب با موضوع های قابل طرح و رشته تحصیلی شان درج می کند.

 در سال ۱۳۹۸ در پی فراخوان یک سازمان سبز‌‌ توکیو برای سناریونویسی و پویانمایی  درباره انرژی اتمی، سناریوی وی رتبه سوم آسیا را به خود اختصاص داد و انیمیشن تهیه‌شده از آن در جشنواره سبز توکیو به نمایش درآمد.

 علاوه بر ویژگی‌های مطلوبی که برشمردم، صفت های اخلاقی نظیر حرمت گذاری به اهل خرد و اندیشه، صبوری در برابر مشکلات، وفای به عهد و ... در شخصیت این روزنامه نگار نهادینه شده است.

 با عرض تبریک #روز_خبرنگار توفیق روزافزون علی درویشی و سایر
 #روزنامه_نگاران را در نشر حقایق و آگاهی بخشی به جامعه از خدای بزرگ خواستارم.

مروری بر سپیده دم مطبوعات در ایران

مروری بر سپیده دم مطبوعات در ایران

    به بهانه سالگرد #انقلاب_مشروطیت و
                         #روز_خبرنگار

                                         سالگرد انقلاب مشروطه گرامی باد
  فاصله روزهای ۱۴ تا ۱۷ مرداد یعنی سالگرد پیروزی انقلاب مشروطیت تا روز خبرنگار ( شهادت #محمود_صارمی ) کوتاه است. به همین دلیل با ترسیم گوشه هایی از وضعیت روزنامه نگاری قبل از مشروطه به نقش مطبوعات و خبرنگاران در آن مقطع تاریخ ساز کشورمان اشاره می کنم.

 خبرنگاری درهم آمیختگی عقل و عشق و به تعبیر عارفانه " زبان حال " است که اگر درست فهمیده شود و به جا به کار آید، فراتر از زبان قیل و قال دارای کارآمدی است. خبرنگار نمی تواند از سه دغدغه " جست و جوی حقیقت " ، " نمایش واقعیت " و " گسترش آگاهی " به دور باشد. از این رو روزنامه نگاری توزیع و تعمیم آگاهی و خبرنگار میانجی و نقش آفرین در عطف توجه مردم به مسائل جامعه است. به این اعتبار خبرنگار یک کنشگر فعال اجتماعی به شمار می رود که با قلم، دوربین و ... شناخت و آگاهی را تقدیم مردم می کند.
   
   زمانی که فرمان مشروطیت صادر شد، مطبوعات ایران گام در ۷۰ سالگی نهاده بودند. در آن زمان ایران روزنامه نگارانی داشت که بیش از سه دهه فعالیت حرفه ای در کارنامه خود داشتند.

 به اعتقاد #سید_فرید_قاسمی پژوهشگر عرصه مطبوعات روزنامه نگاران تیزبین و نکته سنج قبل از مشروطه خوانندگان خود را به #اندیشیدن  وادار می کردند؛ به گونه ای که برخی از صفحه های اخبار خارجی در طول این مدت به نوعی صفحه اندیشه بوده اند. یکی از روزنامه نگاران عهد ناصری و مظفری در دفتر خاطرات خود نوشته که روزی پدرم گفت: " مقاله ای را که امروز نوشتم، خواندی؟ و دانستی که چه تمهید مقدمه ای می کنم؟ مقدمه چیدم برای آن که به زبانی حالی کنم کشور قانون لازم دارد. " فرزند آن روزنامه نگار  اضافه می کند پدرم و همکارانش نمی توانستند به صراحت حرف خود را بیان کرده و دم از قانون بزنند.

   در روزنامهِ " تربیت" عهد مظفرالدین شاه این جمله را بارها مشاهده می کنیم: " وظیفه روزنامهِ تربیت این است که فهم مطالب را عمومی کند تا عارف و عامی بدانند و ...

"

تربیت (روزنامه) - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد


 به عبارتی از نظر گردانندگان این روزنامه خبرنگار کسی است که با قلم خود علاوه بر اطلاع رسانی، علوم را برای مردم عادی تبیین می کند. به بیان دیگر او در صدد قابل فهم‌کردن مسائل غامض سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و ... برای مردم است.

  روزنامه نگاران در آغاز مشروطه نثر را برای خواص، نظم را برای عوام و طنز منظوم را برای جذب بدنه جامعه برمی گزیدند. مخاطب شناسی آن دوره سبب شد تا پیچیده ترین مباحث اندیشه ورزانه آن روزگار با زبان طنز و در قالب شعر به عمق جامعه ایران راه پیدا کند. در کانون های ارتباطی مانند قهوه خانه ها، مسجد ها و رختکن حمام های عمومی باسوادها برای بی سوادها روزنامه می خواندند. قهوه خانه هایی که روزنامه خوان داشتند، رونق بیشتری در کسب خود پیدا می کردند و جالب این‌ که نه تنها باسوادان؛ بلکه بی سوادان نیز روزنامه می خریدند و با یک باسواد قرار می گذاشتند تا در گذرگاه ها یا کانون های ارتباطی برای آنان روزنامه بخواند.

انجمن خرد - رویکرد به علم اقتصاد

  هنر روزنامه نگاران دوره ناصری این بود که پیام اصلی و مفاهیم مورد نظر خود را در بین سطر ها  به مخاطب می رساندند. ( سطر های نانوشته )

یکی از روزنه هایی که از طریق آن می توانستند حرف دل شان را بزنند، اخبار و گزارش های خارجی بود. مثلاً به بهانه معرفی کشور بلژیک یا ذیل خبرهای آن می نوشتند: " در مملکت بلژیک مثل بعضی ممالک دیگر آزادی کامل وجود دارد. روزنامه نگاران هر چه دل شان بخواهد، می نویسند و ..." یا در مورد "حرفه ای گری روزنامه نگارانهِ " بسیاری از کشورها می نوشتند تا هم شاه و درباری ها و هم مردم در جریان باشند که تفاوت از کجا تا کجاست؟ می توان گفت روزنامه نگاران در آن زمان با سطرهای نانوشته، خواص را در جریان می گذاشتند تا به بدنه جامعه تفاوت های ایران و کشورهای پیشرفته را یاد آور شوند.

  #سید_اشرف_الدین_حسینی مدیر
 " نسیم شمال " که سهم و نقشی موثر در تاریخ مشروطیت و مطبوعات ایران دارد، در روزهای نخستین پس از انقلاب مشروطه چنین می سراید:

       ماه مشروطه چون که پیدا شد
          چشم و گوش برادران وا شد
         مرد و زن روزنامه می خوانند
                  کارها را تمام می دانند
 
 #مطبوعات یکی از عوامل پیروزی انقلاب مشروطیت و پس از آن سکوی مقاومت در برابر استبداد محمد علی شاهی به شمار می رفت که به دار آویخته شدن روزنامه نگارانی نظیر
 #ملک_المتکلمین و #سلطان_العلمای_خراسانی نشانه بارز آن بود. در عین حال یادآوری این نکته نیز ضروری است که اغلب مشاهیر و مفاخر ایران معاصر یک دوره از زندگی خود را با فعالیت  در رسانه؛ به ویژه #روزنامه_نگاری گذرانده اند.

 با گرامی داشت سالگرد انقلاب مشروطیت و روز خبرنگار به شهدای عرصه قلم و اندیشه درود می فرستیم.

بازگشت بچه آهو به طبیعت و اشک های آقای مدنی

بازگشت #بچه_آهو به طبیعت
                 و اشک های #آقای_مدنی

 ابراهیم جعفری


 اگر چه لحظه جدایی بچه آهو از آقای سید
 احسان مدنی شهروند مسئولیت شناس و وارسته که با روحیه ای سرشار از عاطفه و محبت طی دو ماه این مخلوق زیبا را پذیرایی می کرد، نه تنها برای ایشان؛ بلکه برای همه انسان هایی که به طبیعت عشق می ورزند، بسیار تلخ بود؛ اما نشان دهنده  درک بالای همشهریان در رعایت #حقوق_حیوانات است.

  رفتار آقای مدنی برآمده از ایمان به خداوند متعال، #اخلاق_زیست_محیطی و اعتقاد به #توسعه_پایدار است که همه آدمیان را در برابر حفاظت از #گونه_های_زیستی مسئول می داند.

 خوشبختانه در فرهنگ غنی ایران حفاظت از #تنوع_زیستی جایگاه برجسته ای دارد. همه ما داستان پناه آوردن آهو به حریم مقدّس حضرت ثامن الحُجج علی ابن موسی الرضا ( ع ) را شنیده ایم که آن امام رئوف را به  ضامن آهو  معروف نموده است. علاوه بر آن شاعران هم بر لزوم پاسداری از زمین و آنچه در آن است، ما را فراخوانده اند. به عنوان نمونه شیخ محمود شبستری می فرماید:

      جهان چون خط و خال و چشم و ابروست
          که هر ذره به جای خویش نیکوست
             اگر یک ذره را برگیری از جای
             همه عالم خلل یابد سراپای

فردوسی بزرگ نیز در شاهنامه سروده است که:

          میازار موری که دانه کش است                      که جان دارد و جان شیرین خوش است
      و ....

 متاسفانه در دنیای امروز افراد حریص و خودشیفته ای وجود دارند که متکبرانه حیات حیوانات اهلی و وحشی را با شکار و آزار به مخاطره افکنده و اکوسیستم را از چرخه طبیعی بازمی دارند. به همین دلیل در کشورهای مختلف جهان سازمان هایِ مردم نهاد " حمایت از حقوق حیوانات " که با کنشگری فعالان زیست محیطی شکل گرفته، وظیفه خود را فرهنگ سازی در  زمینه سازگاری انسان و حیوان دانسته و یکی از شاخص های انسان مدرن را حرمت گذاری به حقوق حیوانات برمی شمارند.

 طی سال های گذشته اخبار دردناک کشتن سگ ها، یوزپلنگ ها و خرس ها را در کشور خودمان به وحشیانه ترین روش ها شنیده ایم که افراد جاهل و عاری از خصلت های انسانی مرتکب شده اند. بنا بر گزارش مطبوعات در یک تراژدی دردناک یک تیم خبری در نقطه ای از جهان یک بچه فیل را که همراه با مادرش از شدت تشنگی به خود می پیچید؛ در حالی که می توانستند سیرابش کنند، برای ضبط لحظه های جان دادنش و نمایش آن در شبکه های تلویزیونی، از دادن آب به آن حیوان زبان بسته امتناع کردند و سقوط انسانیت و اخلاق را به نمایش گذاردند!   در این راستا شکار غیرقانونی حیوانات اهلی؛ به ویژه آهوان در منطقه حفاظت شده موته نیز ضربه ای سخت به طبیعت و تنوع زیستی است که جبران آن به سادگی امکان پذیر نیست.

 بارها در شبکه های اجتماعی صحنه های زیبایی از همزیستی حیوانات وحشی با انسان ها را مشاهده کرده ایم. به عنوان نمونه چند توله شیر یا گرگ که توسط یک انسان از طفولیت پذیرایی شده و پس از آن که روی پای خود ایستاده اند، در طبیعت رها گردیده اند، پس از چند سال که بار دیگر با آن انسان مواجه شده اند، دوان دوان با شور و شوق به سویش شتافته و با لمس و بوییدن او محبت اشان را بروز داده اند. این جاست که به یاد مولوی بزرگ می افتیم که فرمود:

            از محبت خارها گل می شود
         وز محبت سرکه ها مُل می شود
           از محبت نار نوری می شود
         وز محبت دیو حوری می شود

  بدون تردید اقدام ارزشمند جناب آقای مدنی در حفظ و نگهداری بچه آهوی سرگردان که با نثار محبت و عشق همراه بوده، برگ زرینی از دفتر افتخارات شهروندان گلپایگانی به شمار رفته و الگویی از تعامل انسان و حیوان را در دایره هستی به نمایش می گذارد.

   اشک های فراق و شوق آقای احسان مدنی را قدر نهاده و نمادی از زیبایی اندیشه و مسئولیت انسان در قبال طبیعت قلمداد می کنیم.