دکتر ابراهیم جعفری
دکتر ابراهیم جعفری

دکتر ابراهیم جعفری

فرهنگی

رونمایی از ثروت ناشناخته زادگاه مان با کتاب سیمای پوشش گیاهی گلپایگان

  ابراهیم جعفری


 رونمایی از ثروت ناشناخته زادگاه مان با کتاب سیمای پوشش گیاهی گلپایگان



 ابراهیم جعفری

 دهکده جهانی

@dehkade_jahan



 ثروت فقط به منابع زیرزمینی و ... یک منطقه یا کشور خلاصه نمی شود. بدون تردید *تنوع زیستی* یکی از مهم ترین دارایی های ایران می باشد که قدر و منزلت آن کمتر شناخته شده است. *مهندس محمد تقی فیضی* در کتابی که اخیراً با عنوان *" سیمای پوشش گیاهی شهرستان گلپایگان "* نگاشته، از این ثروت نامرئی در زادگاه مان پرده برداشته است.



 تنوع زیستی به معنای گوناگونی موجودات روی زمین است. جنبه های مختلفی از زندگی مانند تامین آب آشامیدنی، هوای قابل تنفس و حاصلخیزی خاک ها برای رشد محصولات کشاورزی و پاکیزه بودن دریا ها تحت تاثیر تنوع زیستی قرار دارند. به طور مثال درختان میزان دی اکسید کربن هوا را که به طرز خطرناکی در حال افزایش است، پایین می آورند به علاوه وجود گیاهان سبز برای آرامش خاطر بشر و نیز تامین هوای تازه و سالم ضروری است.



 حشرات و پرندگان عاملی برای زادآوری طبیعی گیاهان به شمار می روند و برخی گونه های حشرات در نقش آفات بیولوژیکی در حفاظت از محصولات کشاورزی به ما کمک می کنند.

در حقیقت تنوع زیستی شبکه ای از همه موجودات زنده از جمله گیاهان مختلف، جانوران، قارچ ها و حتی جانداران تک سلولی را در بر می گیرد. برآورد دانشمندان نشان می دهد که روی کره زمین *بیش از دو میلیون گونه جانوری و گیاهی* زندگی می کنند. بسیاری از آن ها سیر تکاملی خود را طی چند میلیون سال پشت سر گذارده اند؛ ولی متاسفانه به دلیل بدرفتاری انسان با طبیعت در معرض خطر نابودی قرار دارند.

 عواملی چون تخریب زیستگاه ها، آلودگی آب، هوا، خاک و ... روند انقراض بسیاری از گونه ها را شدت می بخشد و سرانجام روزی فرا می رسد که به دلیل از دست دادن تعداد بی شماری از این گونه های ارزشمند افسوس می خوریم. یکی از دانشمندان علوم زیستی درباره نابودی تنوع زیستی توسط انسان تعبیر جالبی دارد. او می گوید: *" کاری که هم اکنون ما با تنوع زیستی انجام می دهیم، مانند سوزاندن شاهکارهای هنری دوره رنسانس برای پختن غذاست."* در حقیقت تنوع زیستی برای انسان میراث ارزشمندی به شمار می رود که از نسل های قبل به ارث رسیده و باید به آیندگان سپرده شود؛ اما به نظر می رسد که فرزندان ما از این موهبت های الهی سهم اندکی داشته باشند.



 بررسی دانشمندان نشان می دهد بسیاری از موجودات تک سلولی، گیاهی و جانوری در هنگام بروز خطرات و بلایای زیستی به کمک انسان آمده اند تا بقا و دوام او بر روی کره خاکی همچنان ادامه داشته باشد. با این حال ما انسان ها با نابودی اکوسیستم ها و حذف تدریجی بسیاری از گونه های با ارزش موجب ساده سازی زیست بوم و فقر ژنتیکی آن ها می شویم.

  تنوع زیستی به طور اعجاب انگیزی سلامت ما را حفظ می کند و راه های مختلف مبارزه با بیماری ها را پیش روی مان قرار می‌دهد. برای مثال *آسپرین* که امروز کاربرد فراوان دارد، از درخت بید به دست می آید. به علاوه قرن هاست داروی درمان بیماری مهلک مالاریا که منشاء گیاهی دارد، از درختی به نام *گنه گنه* تهیه می شود. اگر چنین درختی وجود نداشت، انسان های بی شماری کماکان در معرض ابتلا به این بیماری و خطر مرگ قرار داشتند. علاوه بر آن منشاء آنتی بیوتیک ها، بخار اُکالیپتوس و اغلب داروهای دیگر هم این موجودات زنده هستند که وجودشان را نادیده می گیریم.



 یکی دیگر از بزرگترین منافع حمایت از تنوع زیستی این است که یک *خزانه ژنی* برای گسترش و توسعه محصولات حفظ می شود. ژن های وحشی موجب بالا رفتن میزان مقاومت در برابر آفات، افزایش حجم تولید و پایداری در برابر تغییرات بلند مدت دما و بارندگی خواهند شد؛ از این رو باید با آگاهی از لزوم تنوع زیستی، ارتباط خود را با طبیعت حفظ کنیم تا به دلیل سهل انگاری و بی توجهی این منبع ارزشمند را از دست ندهیم.


*کتاب سیمای پوشش گیاهی شهرستان گلپایگان* که در ۶۰۷ صفحه تهیه و آماده چاپ گردیده، در فصل سوم نقشه پوشش گیاهی شامل *۴۶ تیپ گیاهی کوچک و بزرگ مرتعی و جنگلی* را مورد بررسی قرار داده است.

  در فصل چهارم به معرفی ۱۴۱۲ *گونه گیاه خودرو یا طبیعی در مکان های مختلف، گیاهان مهم کاشته شده در مزارع و فضای سبز و خواص آن ها؛ به خصوص گیاهان دارویی به همراه چندین عکس پرداخته است. از این تعداد، حدود ۱۰۰ گونه زراعی و زینتی کاشته شده در فضای سبز بوده و ۱۳۱۲ گونه گیاه خودرو یا طبیعی در مکان های مختلف می باشد.*


به همراه این کتاب یک دی وی دی با بیش از ۷ گیگابایت عکس می باشد که در آن عکسِ بیشتر گیاهان شهرستان را می توان مشاهده کرد. در واقع عکس های داخل دی وی دی یک هرباریوم دیجیتالی یا مجازی است که فولدرها نقش کمدها و قفسه ها و عکس ها نقش نمونه های گیاهی را بازی می کنند.


*با عرض تبریک به مهندس فیضی و تقدیر از این همت بلند، توفیق روزافزون شان را از خداوند متعال مسئلت می نماییم.*

نظرات 0 + ارسال نظر
امکان ثبت نظر جدید برای این مطلب وجود ندارد.