* راه اندازی خانه های محیط زیست، گامی نو در جهت ارتقاء فرهنگ حفاظت از طبیعت*

* راه اندازی خانه های محیط زیست، گامی نو در جهت ارتقاء فرهنگ حفاظت از طبیعت* 

ابراهیم جعفری

 دهکده جهانی

@dehkade_jahan

 خبر مسرت بخش افتتاح *خانه محیط زیست* در *هنرستان بانو قائدی* و *هنرستان شهید بهشتی گلپایگان* و نیز *شهرداری گلشهر* در روز ۲۴ آبان ۱۴۰۱ اینجانب را بر آن داشت تا یادداشتی را در رابطه با این موضوع تهیه و تنظیم نموده و در رسانه ها انتشار دهم.

 دغدغه دستیابی به *توسعه پایدار* که در متن آن حفظ محیط زیست و پاسداری از منابع طبیعی نهفته است، از چند دهه پیش تا کنون اندیشمندان جهان را به تکاپو انداخته تا با طرح فاجعه های بزرگی که به خاطر غفلت بشر و نامهربانی او با طبیعت گریبان گیر نسل های حال و آینده خواهد گردید ، *بانک بیدار باش* سر دهند. 

برگزاری کنفرانس های متعدد جهانی، منطقه ای و ملی که سرآمد آنها کنفرانس های *استکهلم* ( سوئد - ۱۹۷۲ ) و *ریودوژانیرو* ( برزیل - ۱۹۹۲ ) بود، جهانیان را متوجه ساخت که طرز رفتار ساکنان زمین با جنگل، مرتع، آب، خاک، تنوع زیستی و ... مصداق بارز *بر سر شاخه نشستن و بن بریدن است.* 

اینجانب که در دهه ۱۳۷۰، پس از مطرح شدن *« توسعه پایدار »* در وزارت جهاد سازندگی ( سابق ) و لزوم به کارگیری شاخص های آن در پروژه های بخش کشاورزی و ... به این مقوله علاقه مند شده بودم، موضوع پایان نامه کارشناسی ارشد خود را *« ارتباطات اجتماعی و توسعه پایدار »* انتخاب نمودم تا پس از بررسی نحوه نگرش روزنامه نگاران و کارشناسان به

 *« حفظ محیط زیست و منابع طبیعی »* ، *نقش مطبوعات را در ترویج فرهنگ زیست محیطی* برجسته سازم.

خوشبختانه این پژوهش که با الهام از تجربه روزنامه همشهری و ارائه رهنمودهای دوست عزیزم جناب آقای *اسماعیل عباسی پایه گذار سرویس محیط زیست* در این روزنامه همراه بود، سرآغاز مطالعاتی شد که سال های بعد در قالب گزارش، مقاله و مصاحبه در مطبوعات، انعکاس یافت.

 از میان تعریف های بی شمار فرهنگ، *نوع رفتارانسان با طبیعت* نیز، از جمله آن ها به شمار می رود. در *کنفرانس جهانی آموزش برای همگان* که در ماه مارس ۱۹۹۰ در تایلند برگزار شد، ضمن تاکید بر اصل *آموزش و فرهنگ برای همه،* خاطرنشان گردید که تمام انسان ها از کلیه مشاغل، نژادها و مذاهب، زن و مرد، فقیر و غنی *حق دارند بیاموزند و فرهیخته شوند.* برای این منظور آنان باید در صدد ایجاد یک *محیط زیست سالم  و متوازن* مبتنی بر *کیفیت زندگی بهتر* باشند.

 اما آموزش و ترویج فرهنگ زیست محیطی در ایران به این دلیل حائز اهمیت است که رتبه چهارم فرونشست زمین را به نام خود رقم زده ایم. رتبه اول فرسایش خاک جهان متعلق به ماست. تالاب ها و رودخانه ها یکی پس از دیگری می خشکند. جنگل ها به طمع چوب و ساخت و ساز سودآور سلاخی می شوند. در بیابان زایی و برداشت بی رویه از منابع آب رکورد زده ایم. توان حفاظت از کمیاب ترین گونه های جانوری را نداریم. صید بی رویه ماهیان را می بلعد، شکارچیان، پرندگان وحشی تالاب انزلی را قتل عام می کنند و ...

در چنین شرایطی باید همه ظرفیت ها را برای *آگاهی بخشی* و *تنویر افکار عمومی* فعال نمود و نهادسازی کرد. از این رو راه اندازی خانه های محیط زیست در ادارات و مراکز آموزشی گلپایگان که در سطح کشور و استان در ردیف شهرستان های پیشگام می باشد، اقدام ارزنده ای در جهت عمومی‌سازی فرهنگ زیست محیطی در زادگاه مان به شمار می رود.

 فرصت را مغتنم شمرده، مقابله *گرتاتونبرگ* دختر شجاع سوئدی را که در سال ۲۰۱۶ میلادی در راستای حفاظت از محیط زیست جهان به مقابله با نظام سرمایه داری پرداخت، یادآور می شوم. 

دانش آموزی که در ۱۳ سالگی متوجه نقش ویرانگر زیاده خواهان در تخریب طبیعت شده بود، در مجامع بین المللی فریاد زد که تنها زیستگاه ما یعنی *زمین دارد نابود می شود.*

فریاد این دختر سیزده ساله چنان بود که هزاران دختر و پسر نوجوان در سراسر جهان  هم صدا شدند و به نهضتی که گرتا به وجود آورد، پیوستند و یک صدا فریاد زدند بس کنید! *زمین دارد نابود می شود* . فریادی که به سرعت در جهان طنین افکند و گوش سیاستمداران را هم لرزاند.

مجله تایم تصویر گرتا را روی جلد برد و دبیرکل سازمان ملل از او برای سخنرانی در اجلاس عمومی آن سازمان دعوت به عمل آورد. گرتا به جای هواپیما که اعتقاد داشت منبع آلوده کننده هواست، با یک قایق بادبانی و گذر از اقیانوس اطلس، سفر دو هفته ای خود از سوئد به آمریکا را آغاز کرد و پس از رسیدن به ساحل نیویورک در میان استقبال شگفت انگیز  علاقه مندانش، راهی مقر سازمان ملل شد و در آن جا *بر سر سیاستمداران فریاد کشید و آنان را به بی عملی  و خیانت به مادر زمین متهم کرد.* 

 گرتا که اکنون ۱۹ سال دارد، به دنیا طلبان حریص گوشزد کرد که *مالک زمین و زندگی انسان ها نیستند و نسل جوان در مقابل آنان خواهند ایستاد و ...* 

با عرض تقدیر و دست مریزاد به *کنش‌گران خانه های محیط زیست،* توفیق روز افزون شان را از خداوند متعال  مسئلت می نماییم.