روز جهانی زمین و هشداری برای ساکنان آن*

* روز جهانی زمین و هشداری برای ساکنان آن* 

ابراهیم جعفری

دهکده جهانی

@dehkade_jahan 

۲۲ آوریل مصادف با دوم اردیبهشت *روز جهانی زمین* است. کشورهای مختلف جهان از چنین مناسبت هایی برای شناخت مردم نسبت به منابع طبیعی شان استفاده می کنند؛ به عبارتی روز جهانی زمین، فرصتی برای افزایش آگاهی و قدردانی نسبت به محیط زیست است تا ما سیاره خود یعنی زمین را فراموش نکنیم و حافظش باشیم. 

 به منظور آشنایی هرچه بیشتر در رابطه با روز جهانی زمین که در سال جاری با شعار *«سرمایه گذاری در زمین، توسعه بازیافت و بهره وری سبز»*  نامگذاری گردیده و وظیفه ساکنان آن؛ به ویژه شهروندان ایرانی، بخشی از مفاد مصاحبه آقای *مهندس محمد درویش* فعال محیط زیست را با خبرنگار روزنامه اطلاعات ۳۰ فروردین ماه ۱۴۰۰ که در ویژه نامه " *جامعه* " درج گردیده، بازنشر می دهم.

 قدمت نام‌گذاری *روز زمین* به ۵۲ سال پیش یعنی سال ۱۹۷۰ میلادی باز می‌گردد. در این سال واکنش‌های زیادی نسبت به عواقب جنگ ویتنام در ایالات متحده آمریکا و تعداد زیادی از کشورهای جهان ایجاد شد.

جنگ ویتنام جنگی بود که برای اولین بار نشان نارنجی گرفت، زیرا بمب‌های شیمیایی خطرناکی در آن استفاده شد و پس از این جنگ بود که جهانیان دریافتند آستانه تحمل‌پذیری کره زمین نیز محدود است. در اثر جنگ ویتنام افراد زیادی دچار معلولیت شدند؛ به طوری که آثار آن همچنان بر اهالی آن مناطق باقی است و بسیاری از گونه‌های جانوری و گیاهی جنگل‌ها بر اثر عواقب این جنگ از بین رفتند.

 اعتراض های آمریکایی‌ها در این زمینه به ‎حدی گسترش یافت که تعداد معترضان حدود دو میلیون نفر رسید و سازمان ملل پس از این اعتراض‌ها روز ۲۲ آوریل( دوم اردیبهشت) را به‎عنوان *«روز زمین»* نامید.

 این نام‌گذاری، سرآغاز جنبشی بود که مناسبت‌های زیست‏ محیطی را وارد تقویم ایران و سایر کشورهای جهان کرد. در حقیقت نام‌گذاری روزهای جهانی مانند روز آب، جنگل، محیط زیست، تنوع زیستی، خاک و دوچرخه پس از این اتفاق به وقوع پیوست. گویا پس از روز زمین سازمان ملل دریافت که نیاز است تا حساسیت مردم دنیا را به محیط زیست افزایش دهد و این جریان، سرآغاز جنبش بیداری زیست محیطی در جهان بود.

 بدون‎شک تغییرات اقلیمی، بزرگ‎ترین چالش زیست‎محیطی است که جهان را تهدید می‌کند. زمین در حال گرم شدن و میانگین دمای جهان در حال افزایش است. ما متأثر از پدیده گلخانه‌ای هستیم و همین امر سبب آب شدن یخ‌های قطبی و افزایش سطح آب اقیانوس‌ها می‌شود.

با توجه به این شرایط، طی ۵۰ ساله آینده، نزدیک به یک میلیارد نفر از ساکنان کره زمین که در کنار سواحل زندگی می‌کنند، ناچارند خانه و کاشانه خود را رها کنند. تغییرات اقلیمی، گونه‌های زیستی فراوانی را در جنگل‌های حاره‌ای و سراسر جهان از میان خواهد برد و زمینه فروپاشی کره زمین به‎مرور زمان مهیا خواهد شد.

یکی از معضلات مهم ایران، افزایش فشار بر سفره‌های آب زیرزمینی و در پی آن فرونشست زمین است و به این ترتیب ما با پدیده ورشکستگی اکولوژیکی روبه‎رو هستیم.

 ایران از منظر دریافت انرژی خورشیدی در جهان شرایط بی‌نظیری دارد و فقط دو صحرای ربع‌الخالی در عربستان و مناطق مرکزی استرالیا در جهان شبیه ایران هستند. پس ایران باید از این مزیت بالقوه استفاده کند. ایران می‌تواند صادرکننده انرژی باشد و از آن درآمد سرشاری کسب کند.

 متأسفانه متوسط سرانه مصرف بنزین ایرانیان، شش ‎برابر متوسط جهانی است و ما ملتی هستیم که به‎شدت به استفاده از خودروهای تک‎سرنشین عادت داریم. این مسأله ترافیک را هم افزایش داده و کم‎تحرکی شهروندان را در پی داشته است.

سالانه بیش از ۷۰ میلیارد تومان برای درمان بیماری‌هایی چون دیابت، کبد چرب، سکته‌های قلبی و فشار خون به دولت و ملت تحمیل می‌شود.

 استفاده از دوچرخه، حذف کیسه‌های پلاستیکی و استفاده از کیسه‌های پارچه‌ای مواردی هستند که شهروندان باید آثار آن را به ‎سرعت دریابند.

اگر شهروندان دو روز در هفته از پروتئین گیاهی استفاده کنند و در کم‎تر از دو طبقه از آسانسور استفاده نکنند و سرانه تولید زباله را کاهش دهند و زباله‌های‌ تر را تفکیک و خشک کنند و شیرآبه یا چرکابه تولید نکنند و زباله‌های خشک شده را تبدیل به کمپوست یا غذای دام بکنند، اقدامات  یک شهروند مسئول برای حفظ محیط زیست را، انجام داده اند.

فراموش نکنیم که ما *«از خاک برمی آییم و در خاک می شویم»* ، بنابراین با زمین پیوند ناگسستنی داریم.

 *