با #قصه لبخند بسازیم، به مناسبت برگزاری بیست‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی در یزد*

 *با #قصه لبخند بسازیم* 

 * به مناسبت برگزاری بیست‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی در یزد* 

 ابراهیم جعفری

 دهکده جهانی

@dehkade_jahan

ای برادر قصه چون پیمانه است

معنی اندر وی مثال دانه است

دانه معنی بگیرد مرد عقل

ننگرد پیمانه را گر گشت نقل

                          «مولوی»

 * بیست‌ و پنجمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی* به میزبانی شهر *یزد* با حضور *بیش از  ۶۰ قصه‌گو* از کشورهای مختلف آرژانتین، هند، آفریقای جنوبی، اسکاتلند، انگلیس، ترکیه، تانزانیا، کنیا، مالزی، اوگاندا، لبنان، فرانسه و ایران با شعار *«با قصه لبخند بسازیم»* ، در هفته پایانی آذر ماه برگزار شد.

علاوه بر آن ثبت *سی‌ام آذر هر سال* که در تقویم رسمی کشور به عنوان *روز قصه و قصه‌گویی* که از سوی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان پیشنهاد شده بود، در شورای فرهنگ عمومی کشور به تصویب رسید.

 *ثبت ملی قصه‌گویی در تقویم ایران فرصتی است تا این سرمایه معنوی و میراث کهن، جایگاه خود را در حوزه تعلیم و تربیت به شکل بهتر پیدا نموده و به انتقال موثر میراث فرهنگی؛ به خصوص در حوزه کودکان و نوجوانان منجر شود.* 

 قصه و افسانه یکی از نخستین زاده های طبع و ذوق بشر و قدیمی ترین سند زندگی، تفکر و دگرگونی های حیات انسان است؛ به گونه ای که آن را *کلید گنجینه رازها و رمزهای کهن* می دانند.  

از زمانی که انسان اولیه خودش را درک کرد، انتقال تجربه هایش از نسلی به نسل دیگر از طریق قصه گویی بوده؛ تا جایی که بهترین هنرمندان و نویسندگان جهان از افسانه ها، سنت ها و زندگی مردم الهام گرفته اند. به عنوان مثال هر کس بخواهد از خصوصیات اخلاقی و روحی مردم روسیه باخبر شود، به آثار داستایوفسکی ، تولستوی ، پوشکین و ماکسیم گورکی روی می آورد؛ کما این که آثار *بالزاک* آیینه تمام نمای فرانسه است.

 پیامبران هم بیشتر با قصه، پیام هایشان را رساندند تا بتوانند برنامه های مورد نظر خود را عملیاتی کنند. در رأس آنان پیامبر گرامی اسلام است که *احسن القصص* را روایت می کند تا از طریق داستان, رفتار اجتماعی مناسب را به مردم آموزش دهد. بنابر گفته مفسران، قرآن مجید با *حدود ۲۶۰ داستان* به تفصیل یا ایجاز، وقایع تاریخی مختلفی را در عین شیوایی روایت می‌کند.

 در سرزمین کُهن و با فرهنگ ایران، در کنار حماسه ای چون شاهنامه و بناهایی مانند تخت جمشید و بیستون و نوابغی چون ابن سینا و خواجه حافظ و... افسانه هایی وجود دارد که هنوز کم و بیش رواج دارد و ما از آن ها بی خبریم؛ ولی در کشور فرانسه همین اساطیر و افسانه ها، اساس تدوین مجموعه های مفصل و پرارزش شده اند. 

قصه های ایرانی یکی از کهن ترین نمونه های اصیل تفکر و تخیل مردم این سرزمین و نشان دهنده کیفیت زندگی و شادی و اندوه آنان به شمار می آیند. ساکنان این مرزو بوم از روزگاران بسیار دور پندارها، باورها، افکار، آرزوها و تجربه های خود را در قالب قصه ریخته و آن را مانند گوهری درخشان به مرور تراش داده اند تا سرانجام به شکلی زیبا و تحسین انگیز در آمده و به دست ما رسیده است. 

هر کدام از آن ها در عین سادگی و صفا، چنان لطیف و دلکش است که خواننده و شنونده را بی اختیار مجذوب می سازد. همان رمز و رازی که در آفرینش بُهت آور *مینیاتور ایران* و رنگ های جادویی آن وجود دارد، همان طراوت و جلای خیره کننده ای که در نقش ها و رنگ های بدیع *کاشی کاری* نهفته است، همان زیبایی نجیب و تنوع خیال انگیزی که در طرح های *قالی این شاهکار هنر ایران* و *خاتم کاری* همزاد دیگر آن دیده می شود و جمله آن ها بیننده هنرشناس را به تحسین و شگفتی وامی دارد و به دنیای رازها  می برد، در تار و پود این قصه ها هم وجود دارد و به همین دلیل است که بی آن که ثبت و ضبط شده باشد، همواره نقل و روایت گردیده تا به زمان حاضر رسیده است.

 از سال ۲۰۰۰ میلادی، *یونسکو* (شاخه آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد)  که سعی در حفظ و حراست از هویت فرهنگی و اجتماعی مردم جهان را دارد، یکی از مهم ترین ابزارهای این کار را قصه و داستان می داند.

در کشورهای اسکاندیناوی و مناطقی از شمال اروپا که به داشتن نظامی مدنی مشهور هستند، این قصه ها هستند که زیرساخت های اخلاقی و اجتماعی را از نسلی به نسل دیگر می سپارند. *کشوری مانند فنلاند با جمعیت اندکش بیش از شش هزار قصه گو‌ی رسمی دارد؛ کسانی که وظیفه شأن نقل و روایت داستان هاست.* 

 * بدون تردید اگر قصه‌ها نبودند بشر در روایت سرگذشت و هستی خود زبانی الکن داشت و در انتقال و نهادینه‌‍‌کردن ارزش‌ها و مفاهیم مهم زندگی‌بخش به آیندگان باز می‌ماند.

 *متأسفانه جامعه کنونی ایران پدران و مادران جوان ما قصه هایی برای نقل کردن به فرزندان خود ندارند. جای قصه در شب های یلدا و نوروز و ... خالی است؛ از این رو یک گسست ارتباطی بین گذشته و حال رقم خورده است.* 

 *در عین حال امید داریم که بار دیگر هنر قصه گویی جایگاه واقعی خود را در زیست بوم فرهنگی ایران بازیابد.*