بازخوانی کنش های سیاسی یک دولتمرد-به مناسبت روز جهانی نلسون ماندلا_

 ابراهیم جعفری

 دهکده جهانی

@dehkade_jahan

 در نوامبر ۲۰۰۹ میلادی مجمع عمومی سازمان ملل، ۱۸ جولای ( ۲۷ تیرماه )، *روز تولد نلسون ماندلا* رئیس جمهور سابق آفریقای جنوبی و *برنده جایزه صلح نوبل* را به پاس خدمات او *در رواج فرهنگ صلح، روز جهانی نلسون ماندلا* اعلام کرد. آقای ماندلا به خاطر تحمل بیش از ۲۷ سال زندان در مسیر مبارزه با تبعیض اقلیت سفیدپوست به *« نماد آزادی، عدالت، شکیبایی و کرامت»* تبدیل شده است. *دکتر هادی خانیکی* در سال ۱۳۹۸ ( روز جهانی ماندلا )، سخنانی ایراد نمودند که چکیده آن به شرح زیر است:

 ماندلا حتی در اوج قدرت، در جستجوی مبارزه آشتی جویانه بود و از نفرت پراکنی پرهیز می کرد.

 مطالعه پشتوانه‌های فلسفی و نظری و رویکرد عملی ماندلا در مبارزه سیاسی صلح‌طلبانه، سرمشقی برای سیاست‌ورزی در همه جوامع از جمله جامعه ایران است؛ زیرا انباشت نفرت چیزی جز آشوب یا استبداد به ارمغان نمی‌آورد.

 *طبعاً مطالعه گفتمان ماندلا می‌تواند گفتمان‌های انقلابی دنیا را به هم نزدیک کند.* 

 *آشتی‌جویی در کنار تسلیم‌نشدن خصلت اساسی مبارزه ماندلا علیه آپارتاید بود.‌* 

زندگی ماندلا سرشار از انقلابی‌گری همراه با مدارا می باشد. *ماندلا، راه دشوار آزادی را با هم‌وزن‌کردن این دو مفهوم و در پایان هم با مهربانی آن را تمام  نموده و عشق را جایگزین نفرت کرد.* 

 * بخشش؛ گمشده انقلاب‌ها است. ماندلا در کناره‌گیری از قدرت هم امتحان خوبی پس داد و مثل رابرت موگابه رهبر سابق زیمباوه اصرار بر ماندن در قدرت نداشت و پس از یک دوره ریاست جمهوری، کناره‌گیری کرد.* 

 *شاید این مشی ماندلا را نتوان در سپهر سیاسی تئوریزه کرد؛ اما جایگاه مقبولی پیدا کرد به طوری که با تلفیق اخلاق با مبارزه، شایسته دریافت دکترای افتخاری شد.* 

شاهکار ماندلا زندگی عملی وی و مهم‌ترین نظریه او *زندگی اخلاقی بدون خشونت* است. مبارزات ماندلا نوع متفاوتی از کنش‌گری سیاسی بود.

 ماندلا بعد از آزادی از زندان، سفیدپوستان و حتی زندان‌بان خود را بخشید تا همه با هم کشور را بسازند.

 * ماندلا مبارزی بود که در مراحل انقلابی‌گری، در اوج قدرت بودن و در دوره کناره‌گیری، دنبال صلح بود. او دنبال توسل به خشونت نبود و در عین حال، از آرمان ها هم کوتاه نیامد.* 

آشتی‌جویی یک باور و فضیلت نهادینه‌شده در وجود ماندلا بود. ماندلا، خشونت‌گریزی را به یک راهبرد تبدیل کرد و دنبال مبارزه صلح‌آمیز بود.

 فراموش نکنیم که مبارزه صلح‌آمیز با تسلیم متفاوت است. ماندلا مبارزه به دور از خشونت را انتخاب کرد؛ چرا که اثرات آن پایدارتر بوده و با آرمان‌های بشری و با شرایط جوامع در حال توسعه سازگارتر است.

صلح‌طلبی ماندلا آن‌جا ارزش‌مندتر می‌شود که طرف مقابل را هم به آشتی‌جویی ترغیب می‌کند.

  از آن مهم تر مشارکت‌دادن رقیب در حکومت یکی از شاخصه‌های دیگر ماندلا است؛ به گونه ای که می توان گفت: *" گفتمان ماندلا مبتنی بر پیروزی با رقیب است و نه پیروزی بر رقیب. "* 

 توجه به امید و ترسیم آینده بهتر برای جامعه به جای استفاده از خشونت عریان برای برقراری امنیت بعد از پیروزی انقلاب ضد آپارتاید از دیگر شاخصه‌های مبارزات ماندلا بوده است.

 *