دکتر ابراهیم جعفری
دکتر ابراهیم جعفری

دکتر ابراهیم جعفری

فرهنگی

دمیدن روح لطیف به زندگی با #صنایع_دستی - روز جهانی صنایع دستی گرامی باد

 دمیدن روح لطیف به زندگی
                       با #صنایع_دستی

روز جهانی صنایع دستی | گرامیداشت عشق و هنر

     روز جهانی صنایع دستی گرامی باد


 در دنیای خشن امروز که نشانه استیلای تکنیک بر روان انسان است، #صنایع_دستی دمیدن روح لطیف به زندگی است. انسان تا هست لطافت و آرامش را می خواهد و صنایع دستی این نیاز مبرم انسان را برآورده می سازد.

 صنایع دستی، حاصل اندیشه ملت‌ها و دستاورد هنرهای آموخته از نسلی به نسل دیگر است. بنابراین تنها کالائی برای مبادله نیست؛ بلکه خصوصیات فرهنگی و ویژگی‌های قومی، از طریق این کالا مبادله می‌شود و نوعی
 #ارتباط_فرهنگی در میان جامعه‌ها پدید می‌آورد.

 صنایع دستی در جهان معاصر به عنوان
 "صنایع خلاق" به شمار می روند؛ یعنی صنایعی که به واسطه خلاقیت، هویت تولید می کنند.
هرجا که سخن از #خلاقیت، #ساختن و #زیبایی به میان می آید، خواه ناخواه بحث #هویت هم مطرح می شود. بنابراین، هر کسی می کوشد تا شناسنامه قومی و ملی خود را در اثری که می سازد، متبلور کند. آثار صنایع دستی و هنرهای سنتی، بیش از هر اثر دیگری، به انتقال «زیبایی شناسی اصیل قومی» وفادار بوده اند. به  همین خاطر است که #موزه_ها شکل گرفته اند تا آن هویت را در گذر زمان حفظ کنند.

 بنابراین، هنرمندان صنایع دستی با فرم ها، رنگ ها و شمایل در واقع پنجره هایی را به سوی «احساسات» و «اندیشه» یک قوم و ملت باز می کنند. از این رو، می توان صنایع دستی را
#هویت_منقول یک قوم و ملت دانست که آن را از یک نسل به نسل دیگر منتقل می کند.

 در این صنایع مردمی، «زیبایی شناسی #فولکلور» کُدگذاری شده است و جالب این که در دنیای امروز، به این مقوله توجه ویژه ای می شود؛ گویی مردم از زیبایی شناسی های پیچیده و تکلف زا خسته شده اند و می کوشند تا به سمت #زیبایی_شناسی_بومی، #روان، #سلیس و #مردمی حرکت کنند. به تعبیری، صنایع دستی، هنری دموکراتیزه شده و برخاسته #تجربه_زیسته مردم است.

 از سوی دیگر انسان امروزی کمتر مجالی برای  شناختن تمام فرهنگ ها و اقوام دارد؛ اما ذهن کنجکاوش هر روز آرزوی شناخت فرهنگی جدید را در سر می پروراند؛ از این رو دیدن صنایع دستی و هنرهای کاربردی را می توان یکی از جذاب ترین راه ها برای شناخت اقوام دانست؛ چرا که این آثار از اعماق فرهنگ و باورها خلق می شوند. هنرمند خلاق، با دلبستگی قومی و ملی و با عشق به بافتِ فرهنگی خود، شروع به خلق اثرش می کند تا آرزوهای سرزمینش را به نمایش بگذارد.

از سال ۱۹۷۰ به بعد یعنی تقریبا از پایان قرن بیستم، به چند دلیل ارزشگذاری مجددی در ارتباط با صنایع دستی صورت گرفت:

نخستین دلیل واکنش به صنعتی شدن مفرط جامعه بود. در دنیایی که همه چیز صنعتی است به تدریج گرایش به طبیعت در برابر جهان صنعتی برجسته شد. در این دوره است که می توان به نوعی #بازگشت_به_طبیعت را  نظاره کرد و به همین دلیل صنایعی که به طبیعت نزدیک تر بودند، ارزشگذاری شدند.

عامل دوم، اهمیت یافتن «زندگی روزمره» بعد از جنگ جهانی است؛ تا پیش از آن، شعار کلّی این بود که هنر امری لوکس است و هر امر لوکسی مربوط به زندگی روزمره نیست؛ اما پس از این دوره، تلاش برای زیباسازی اشیای زندگی روزمره نیز برجسته شد.

عامل سوم به نیمه دوم قرن بیستم بازمی گردد؛ یعنی دوره ای که همه جنبش های آزادیبخش پیروز شدند و اعلام کردند در کنار استقلال سیاسی و جغرافیایی از غرب، باید «تاریخ هنرمان» را هم مستقل و آزاد سازیم. براین اساس، اقدام به نوشتن مجدد تاریخ هنر خود کردند و پس از این دوره بود که صنایع دستی وارد تاریخ هنر شد.

در توضیح عامل چهارم باید گفت؛ آن چیزی که تفکیک «زیبا» و «مفید» را زیر سوال می بُرد «بازار» بود. #جهانی_شدن و #توریسم باعث شده بود مرزها از بین بروند و هنرهای دستی که از محلی بودن رنج می کشیدند، با جهانی شدن عمومیت پیدا کنند.

   با گرامی داشت "روز جهانی صنایع دستی   ( WORLD_Handicrafts_Day# )  که با پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۱۰ میلادی و موافقت شورای جهانی صنایع دستی تصویب شد، به همه دست اندرکاران این رشته؛ به ویژه هنرمندان زادگاه مان گلپایگان  ( به عنوان یکی از خاستگاه های صنایع دستی از جمله هنرهای منبت و فرش ) درود می فرستیم و توفیق روز افزون شان را از خداوند متعال خواستاریم.

نظرات 0 + ارسال نظر
امکان ثبت نظر جدید برای این مطلب وجود ندارد.